Janis Joplin
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Άρθρα Μουσικής
- Δημοσιεύθηκε : Πέμπτη, 19 Απριλίου 2012 15:20
Η Janis ήταν σαν άγγελος, που ήρθε και άνοιξε ένα δρόμο, όπου καμιά λευκή γυναίκα δεν είχε περπατήσει ποτέ. (Etta James)
Στις 19 Ιανουαρίου του 1943, στο αυστηρό και συντηρητικό Πόρτ Άρθουρ του Τέξας, γεννιέται η Janis Lyn Joplin, η απόδειξη ότι υπάρχουν λευκοί άνθρωποι με «μαύρη» φωνή. Κληρονομεί την αγάπη της για τη μουσική από τους γονείς της, Seth Ward Joplin και Dorothy Bonita East. Ο πατέρας της, εργάτης στη βιομηχανία πετρελαίου της Texaco, ακούει στο σπίτι κλασική μουσική και η μητέρα της, γραμματέας επαγγελματικής σχολής, αποτελεί μέλος της εκκλησιαστικής χορωδίας. Από νεαρή κιόλας ηλικία, η Janis δείχνει καλλιτεχνική ανησυχία. Ασχολείται με τη ζωγραφική και γίνεται κι εκείνη μέλος της παιδικής χορωδίας της Εκκλησίας. Με περίεργο τρόπο, ταυτίζει στο μυαλό της, τόσο το Θεό όσο και τη σωματική επαφή, με την ελευθερία και έτσι, γνωστοποιεί στο περιβάλλον της ότι σκέφτεται διαφορετικά. Η υποκρισία όμως και ο ρατσισμός, στο Τέξας όπου μεγαλώνει, δεν ταιριάζουν στην επαναστατική της φύση. Αρνείται τη χειραγώγηση και τη μετριότητα, ενώ λόγω της απεριποίητης, εφηβικής εμφάνισης της, αντιμετωπίζεται σκληρά από τους συνομηλίκους της. Τότε είναι, που επιλέγει λάθος άτομα για παρέα της, αρχίζει να κλέβει ποτά και ν’ ανοίγει αυτοκίνητα, ενώ ένας γιατρός την προειδοποιεί ότι αν δεν αλλάξει συμπεριφορά, θα καταλήξει στη φυλακή.
Ωστόσο, εξακολουθεί να σκέφτεται ριζοσπαστικά, να φέρεται προκλητικά και να πράττει απερίσκεπτα, σε μια περίοδο που το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των έγχρωμων και η τάση προς rock ‘n’ roll ήχους, απειλεί τη λογική διαχωρισμού των φυλών και τις παραδοσιακές αντιλήψεις της περιοχής. Σε έναν τόπο, όπου θεωρείται διασκέδαση να βλέπεις τις φωτογραφίες των επικηρυγμένων, με παρακμιακά μπαρ και πολλούς οίκους ανοχής, εκείνη γνωρίζει τη διαφορετική κουλτούρα των έγχρωμων της περιοχής και τους αντιμετωπίζει ως ίσους. Της αρέσει το διάβασμα και μετά την αποφοίτηση της από το λύκειο, αποφασίζει να σπουδάσει. Πηγαίνει διαδοχικά σε τρία διαφορετικά κολέγια, τα οποία όμως εγκαταλείπει λόγω της απόρριψης, που βιώνει και πάλι από τους υπόλοιπους σπουδαστές. Το μεγαλύτερο πλήγμα όμως το δέχεται, όταν ψηφίζεται «ο πιο άσχημος άντρας του κολεγίου». Αναζητώντας λοιπόν, μια ευκαιρία αλλά και μια διέξοδο, αποφασίζει να φύγει με ωτοστόπ για την Καλιφόρνια, αφού μέχρι τότε τραγουδούσε στα τοπικά μπαρ του Ώστιν και του Χιούστον, κερδίζοντας το ποτό της. Για δύο περίπου χρόνια, τραγουδάει folk&blues σε κλαμπ του Σαν Φρανσίσκο και του Λος Άντζελες, πηγαίνει στη Νέα Υόρκη και ανακαλύπτει σε κοινόβια τη ζωή των Beatnik, του καλλιτεχνικού δηλαδή κινήματος, που προηγείται της κουλτούρας των Hippies. Δεν καταφέρνει πολλά, αφού στις αρχές του 1966 επιστρέφει στο Τέξας, όπου και μένει για ένα χρόνο, με σκοπό να απομακρυνθεί από ουσίες και αλκοόλ και να συνεχίσει τις σπουδές της. Τότε είναι που ο φίλος της, επίσης Τεξανός Chet Helms, την ενημερώνει μέσω τηλεφώνου, ότι το συγκρότημα στο οποίο είναι μάνατζερ, οι «Big Brother & The Holding Company», αναζητούν τραγουδίστρια. Η βραχνή φωνή της ταιριάζει με τη ροκ μουσική του συγκροτήματος και αρχίζει η συνεργασία τους. Άγνωστοι σχεδόν, εμφανίζονται τον Ιούνιο του 1967 στο International Pop & Jazz Festival, στο Μοντερέι της Καλιφόρνιας, όπου γίνονται γνωστοί μέσα σε μια νύχτα. Η αξέχαστη ερμηνεία της Joplin, είναι αυτή που απογειώνει τη φήμη του συγκροτήματος, όπως δηλώνουν οι κριτικοί μουσικής, που παραβρέθηκαν στο φεστιβάλ. Υπογράφουν συμβόλαιο με μια μικρή εταιρία, τη Mainstream Records και ηχογραφούν τον πρώτο τους δίσκο, με τίτλο «Big Brother & The Holding Company featuring Janis Joplin» (1967), στον οποίο ο λεπτός ήχος δεν αντιπροσώπευε απόλυτα τη δύναμη των τραγουδιών. Με περιοδείες σε Αμερική και Καναδά, η φήμη τους εξαπλώνεται και οι ερμηνείες της Janis ενθουσιάζουν. Τον Αύγουστο του 1968, κυκλοφορεί το άλμπουμ «Cheap Thrills», με εταιρία την Columbia, το οποίο σκαρφαλώνει στην κορυφή των charts και πουλάει σχεδόν ένα εκατομμύριο δίσκους. Εσωτερικές διενέξεις όμως, την αναγκάζουν να απομακρυνθεί από το γκρουπ και με την παρότρυνση πολλών να ξεκινήσει σόλο καριέρα, ακολουθεί ο δίσκος ««I Got Dem Ol’ Kozmic Blues Again Mama» (1969) με τους μουσικούς «Kozmic Blues Band». Ο δίσκος γίνεται χρυσός και όταν εμφανίζεται τον Αύγουστο του 1969, στις «3 ημέρες ειρήνης και μουσικής», στο Woodstock Music & Art Fair, η επιτυχία της ως ερμηνεύτρια απογειώνεται.
«Η επιτυχία δεν έχει αλλάξει την απόφαση που είχα πάρει πριν από καιρό, να είμαι συνεπής απέναντί στον εαυτό μου. Μπορώ να καθίσω εδώ μαζί σου και να είμαι τόσο ειλικρινής, όσο θα ήμουν και σε ένα μπαρ. Αν και θα ήμουν πιο χαρούμενη στο μπαρ...», δηλώνει σε συνέντευξη της.
Σε στίχους τραγουδιών που ερμηνεύει, αναρωτιέται γιατί νιώθει τόσο περίεργα («Misery ‘n»), παραδέχεται ότι κάποιες φορές χρειάζεται λίγη βοήθεια («Ball and Chain») και υπόσχεται ότι θα προσέχει τον εαυτό της («Turtle Blues»). Ωστόσο, η φωτιά που καίει μέσα της, την ωθεί σε έλλειψη αυτοελέγχου, η έμπνευση της συνοδεύεται από εμμονές και η ευαισθησία της από ψυχικές συγκρούσεις. Δέσμια της αναζήτησης της προσωπικής της ευτυχίας, αναλώνεται σε επιπόλαιες σχέσεις, πειραματίζεται και με τα δύο φύλα, εθίζεται σε ουσίες και αλκοόλ και περνάει από τη ζωή σαν κομήτης. Άλλωστε, η ζωή της αποδείχθηκε πιο σύντομη από τη φήμη που άφησε πίσω της. Η ακραία της συμπεριφορά, η ανυπομονησία και η έξαψη της, αντιπροσωπεύουν πλήρως τη δεκαετία του 1960 και ενώ είναι φοβισμένη, μοναχική και συναισθηματικά ευάλωτη από μικρό κορίτσι, στη σκηνή μεταμορφώνεται. «Ροκάρει» δυνατά και με έκσταση ταξιδεύει μια ολόκληρη γενιά με τη μουσική και τη φωνή της. Ποθεί την αναγνώριση και αναζητά την αγάπη, για την οποία «ουρλιάζει» στα τραγούδια της. Η ανυποταξία της είναι αξιοσημείωτη, σε μια περίοδο που συμπίπτει χρονικά με την αναβίωση του μοντέρνου φεμινισμού, αλλά η μοναξιά που νιώθει, επιστρέφοντας τα βράδια στο σπίτι, την πληγώνει.Μπορεί να μην καταλήξω ευτυχισμένη, αλλά την έχω “πατήσει” αν δεν προσπαθήσω.
Και προσπαθεί! Το 1970 ηχογραφεί το τελευταίο της άλμπουμ «Pearl», με το συγκρότημα «Full-Tilt Boogie», ενώ σε μια προσπάθεια της να σβήσει τις σκιές του παρελθόντος, επιστρέφει στο Πόρτ Άρθουρ, με αφορμή την επανένωση της τάξης της στο λύκειο. Αναζητά την επιβεβαίωση και θέλει να επιδείξει σε όσους την περιθωριοποίησαν, την επιτυχία και τη δόξα της. Οι κάτοικοι όμως του Τέξας, δεν συγχώρεσαν ποτέ την αρνητική κριτική που ασκούσε γι’ αυτούς δημόσια, δεν ενέκριναν τον τρόπο ζωής της και μισούσαν τη φωνή της. Η απόρριψη αυτή τη φορά, τη συνθλίβει. Σχεδόν δύο μήνες μετά, στις 4 Οκτωβρίου του 1970, βρίσκεται νεκρή σε δωμάτιο ξενοδοχείου στο Χόλιγουντ, έπειτα από υπερβολική δόση ηρωίνης σε συνδυασμό με αλκοόλ.Το άλμπουμ «Pearl» κυκλοφορεί μετά το θάνατο της, γίνεται χρυσό και νούμερο ένα στα αμερικανικά charts, ενώ της αφήνει ως παρατσούκλι το συγκεκριμένο όνομα.
Σοφία Μαρτιγοπούλου
Joomla Social by OrdaSoft!
