Άρθρα Μουσικής

loogoo

Allab Out Concept: Metropolis Pt. 2: Scenes From A Memory

Πληροφοριακά Στοιχεία
Κατηγορία: Άρθρα Μουσικής
Δημοσιεύθηκε : Τετάρτη, 29 Ιουλίου 2020 22:48
 
Dream Theater – “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory”
Elektra Records, 26-10-1999
 
Act I
1. Scene One: Regression
2. Scene Two: I. Overture 1928
3. Scene Two: II. Strange Deja Vu
4. Scene Three: I. Through My Words
5. Scene Three: II. Fatal Tragedy
6. Scene Four: Beyond This Life
7. Scene Five: Through Her Eyes
 
Act II
8. Scene Six: Home
9. Scene Seven: I. The Dance of Eternity
10. Scene Seven: II. One Last Time
11. Scene Eight: The Spirit Carries On
12. Scene Nine: Finally Free
 
   Όλοι στη ζωή μας έχουμε μπάντες, άλμπουμ ή τραγούδια που μας έχουν σημαδέψει, μας έχουν συντροφεύσει. Δεν το έχω κρύψει πως οι Dream Theater είναι η μπάντα που τα τελευταία είκοσι έξι χρόνια ήταν, είναι και θα είναι η πιο επιδραστική στη ζωή μου. Αν έχουν κατηγορηθεί από κάποιους για έλλειψη συναισθήματος και προσήλωση στην τεχνικότητα, εγώ θα μπορούσα να πω πως έχω βιώσει μέσα από τη μουσική και τους στίχους τους ακριβώς το αντίθετο. Είναι αδιαμφισβήτητη πάντως η αξία τους, η προσφορά τους στο progressive metal και στη μουσική γενικότερα και μας έχουν χαρίσει δίσκους που δεν νομίζω πως θα καταφέρει άλλη μπάντα στην ιστορία της μουσικής να ξεπεράσει. Ήμουν πάντα ξετρελαμένη με τα “Images and Words” και “Awake” και όταν κυκλοφόρησαν αυτοί οι δίσκοι, το σοκ που είχα πάθει ήταν μεγάλο. Με το “Falling Into Infinity” είδα μια άλλη πλευρά τους, που επίσης με άφησε απόλυτα ικανοποιημένη και δεν περίμενα τότε πως θα βγάλουν, δύο χρόνια αργότερα, το δίσκο που εδώ και είκοσι ένα χρόνια μνημονεύεται ως ένας από τους κορυφαίους concept δίσκους που έχουν ποτέ κυκλοφορήσει. “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory”.
 
metropolis2044
 
   Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1999 και θυμάμαι χαρακτηριστικά όταν ανακοινώθηκε η συμμετοχή τους στο Rockwave Festival του 2000. Ήταν η πρώτη φορά που θα τους έβλεπα live. Αν και μεγάλη fan των Iron Maiden, η χαρά που πήρα όταν ακύρωσαν την εμφάνισή τους ως headliners ήταν απερίγραπτη. Γιατί; Γιατί οι Dream Theater θα έπαιζαν με full setlist, ολόκληρο το “Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory” και δώρο το “The Trooper” στο τέλος. Όσοι ήταν εκείνη τη βραδιά του Ιουλίου σε αυτή τη συναυλία νομίζω θα τη θυμούνται για όλη τους τη ζωή. Και αν αγαπούσα ήδη αυτόν το δίσκο, όταν το βίωσα live στην ολότητά του, τον αγάπησα ακόμα περισσότερο.
 
   Η ιστορία πίσω από το “Metropolis Part 2” ξεκινάει επτά χρόνια πίσω από την αρχική κυκλοφορία του, όταν οι Dream Theater κυκλοφόρησαν μέσα από το δίσκο-ορόσημό τους “Images and Words” το επικό κομμάτι “Metropolis Pt. 1: The Miracle and the Sleeper". Μεγάλη παγίδα τελικά να βάζεις χωρίς συγκεκριμένο σκοπό τη λέξη “Part 1”, σε τραγούδι ειδικά, όταν δεν έχεις καμία πρόθεση να γράψεις το “Part 2”. Έτσι λοιπόν, για τα επόμενα χρόνια, τη μπάντα κυνηγούσε το εξής ερώτημα. Πότε θα βγει το “Part 2”; Το 1996, ενώ οι Theater έγραφαν το “Falling Into Infinity”, συνέθεσαν παράλληλα και ένα εικοσάλεπτο instrumental κομμάτι, το οποίο σκόπευαν να αποτελέσει το “Part 2” και να ενταχθεί στο “Falling Into Infinity”. Η δισκογραφική τους όμως (Elektra Records) είχε άλλη γνώμη και τους πίεσε στο να ακολουθήσουν έναν πιο εμπορικό δρόμο, με αποτέλεσμα το κομμάτι να μείνει ανολοκλήρωτο. Η χλιαρή αποδοχή που εισέπραξε το “Falling Into Infinity” έφερε τους Theater σε τέλμα, με αποτέλεσμα να θελήσουν πλέον να δημιουργήσουν ανεξάρτητα από πιέσεις, πράγμα που βρήκε σύμφωνη και τη δισκογραφική τους. Θέλοντας να έχουν τον απόλυτο δημιουργικό έλεγχο του πέμπτου full length δίσκου τους, αποφάσισαν να αναλάβουν οι ίδιοι (Portnoy και Petrucci) και την παραγωγή του. Πέρα από την απόλυτη ελευθερία που πλέον είχαν, λειτούργησε αρκετά θετικά και η προσθήκη του πληκτρά Jordan Rudess, ο οποίος αντικατέστησε το Derek Sherinian. Η επιλογή του Rudess δεν ήταν καθόλου τυχαία, αφού οι Portnoy και Petrucci είχαν ήδη ηχογραφήσει δύο δίσκους μαζί του στους Liquid Tension Experiment, το instrumental side project τους. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν σύντομα τη μπάντα να κλειστεί στα Bear Tracks Studios (όπου είχαν γράψει το “Images and Words” και το “A Change of Seasons”) και να δημιουργήσει τελικά αυτόν τον αριστουργηματικό δίσκο.
 
metropolis2046
 
   Ο δίσκος χωρίζεται σαν θεατρικό. Δύο πράξεις και εννέα σκηνές (τέσσερις και πέντε ανά πράξη αντίστοιχα), τις οποίες συνθέτουν δώδεκα κομμάτια. Η ιστορία μπλέκει με μαεστρία το παρελθόν με το παρόν, χτίζοντας αργά και σταθερά την πλοκή, κλιμακώνοντάς τη στο φινάλε. Ο κεντρικός ήρωας Nicholas βρίσκεται στο παρόν (1999) και βασανίζεται από flashback και όνειρα από μια άλλη ζωή. Με σκοπό να ανακαλύψει τι είναι αυτό που τον στοιχειώνει από το παρελθόν του, επισκέπτεται έναν υπνοθεραπευτή.
 
"Close your eyes and begin to relax"
 
   Μέσα από την υπνοθεραπεία αρχίζει να του παρουσιάζεται η ζωή μιας γυναίκας, της Victoria Page, η οποία του φαίνεται αρκετά οικεία, παρόλο που δεν τη γνωρίζει. Στη συνέχεια της θεραπείας ανακαλύπτει πως ο ίδιος είναι η μετενσάρκωση της Victoria, η οποία δολοφονήθηκε άγρια το 1928. Αρχίζει να πιστεύει πως ο λόγος που τον στοιχειώνει η ύπαρξη αυτής της γυναίκας είναι για να του αποκαλυφθεί η αλήθεια σχετικά με τη δολοφονία της. Η Victoria είχε μπλεχτεί σε ένα ερωτικό τρίγωνο, είχε μπλεχτεί με δύο άνδρες, το γερουσιαστή Edward Baynes (“The Miracle”) και τον αδελφό του, Julian Baynes (“The Sleeper”). Μέσα από ιστορίες από έναν ηλικιωμένο άνδρα, άρθρα εφημερίδων και μνήμες από το δικό του υποσυνείδητο, ο Nicholas σταδιακά ενώνει τα κομμάτια του παζλ που συνθέτουν τον άδικο θάνατο της γυναίκας. Μαθαίνει πως όταν η Victoria και ο Julian χώρισαν, λόγω του εθισμού του Julian στο ποτό και το τζόγο, η Victoria βρήκε παρηγοριά στον αδερφό του Edward ("Home"). Αν και στην αρχή όλα τα στοιχεία έδειχναν πως ο Julian, στην προσπάθειά του να κάνει τη Victoria να το συγχωρέσει και να το δεχτεί πίσω, σκοτώνει την ίδια και τον αδερφό του και παρουσιάζει τον εαυτό του στις εφημερίδες ως τον μοναδικό μάρτυρα, στην πορεία ο Nicholas καταλαβαίνει πως τα στοιχεία δεν δένουν μεταξύ τους. Ο Nicholas ανακαλύπτει πως στην πραγματικότητα η Victoria επανασυνδέθηκε με το Julian, πράγμα που οδήγησε τον τυφλωμένο από ζήλια Edward στη διπλή δολοφονία. Ο Edward πρώτα δολοφονεί τον αδερφό του και μετά πυροβολεί την έντρομη Victoria.
 
“Open your eyes, Victoria”
 
   Στη συνέχεια ο Edward ενοχοποιεί τον αδερφό του με ένα σημείωμα, παρουσιάζοντας το Julian ως δολοφόνο-αυτόχειρα. Αν και συντετριμμένος από την κατάληξη της Victoria, ο Nicholas νιώθει πως γνωρίζοντας την αλήθεια επιτέλους βρήκε τη γαλήνη και την ηρεμία που επιζητούσε. Η γνώση της προηγούμενης ζωής του τον καθησυχάζει, αφού συνειδητοποιεί πως ο θάνατος δεν είναι το τέλος. Επιστρέφοντας σπίτι του, o Nicholas ανοίγει την τηλεόραση. Στις ειδήσεις κυριαρχεί η είδηση του θανάτου του John F. Kennedy Jr. Την κλείνει, βάζει ένα ποτό για να χαλαρώσει και ένα δίσκο στο pick up να παίζει. Ξαφνικά η πόρτα ανοίγει και εισβάλει κάποιος μέσα στο σπίτι του Nicholas. Είναι ο υπνοθεραπευτής.
 
“Open your eyes, Nicholas.”
 
   Ο Nicholas ακούγεται να φωνάζει έντρομος και η βελόνα του pick-up βγαίνει έξω από τα αυλάκια. Το κομμάτι τελειώνει με τον απότομο ήχο της βελόνας που γρατζουνάει το δίσκο (με τον ίδιο ακριβώς ήχο της βελόνας του pick-up ξεκινά το “The Glass Prison” από τον αμέσως επόμενο δίσκο των Dream Theater “Six Degrees of Inner Turbulence”). Όπως φάνηκε, την απόλυτη ανατροπή στην ιστορία οι Dream Theater μας την κράταγαν για το τέλος, με το “Finally Free” να ρίχνει άπλετο φως στο μυστήριο. Ο υπνοθεραπευτής τελικά είναι η μετενσάρκωση του Edward Baynes, του οποίου ο θυμός δεν έχει καταλαγιάσει, με αποτέλεσμα να δολοφονήσει για δεύτερη φορά την Victoria μέσω του Nicholas (ως μετενσάρκωσή της).
 
metropolis2045
 
   Με τον πρώτο concept δίσκο τους οι Dream Theater κατάφεραν και έγραψαν ιστορία. O δίσκος είναι μελετημένος στην κάθε του λεπτομέρεια, από την αρχή μέχρι το τέλος. Συνθετικά και μουσικά η μπάντα μεγαλούργησε, απογειώθηκε και ξεπέρασε τον ίδιο της τον εαυτό. Είναι αξιοσημείωτο πως εδώ πρώτα γράφτηκε η μουσική και μετά οι στίχοι. Και παρόλο που οι στίχοι γράφτηκαν και από τα τέσσερα μέλη της μπάντας – Portnoy, Petrucci, Myung και LaBrie – πλην του «νεοφερμένου» Rudess, η ιστορία έχει ροή, είναι δεμένη και έχει απόλυτη συνοχή.
 
   Το “Scenes from a Memory” δεν είναι ένας απλός μουσικός δίσκος, είναι ταινία, είναι soundtrack, είναι θεατρικό, είναι μαγεία, είναι βίωμα. Τον ακούς, ταξιδεύεις στις μελωδίες, διαβάζεις στίχους, χάνεσαι στην ιστορία, αγωνιάς μαζί με τους ήρωες, μένεις αποσβολωμένος με την ανατροπή του φινάλε. Δεν θα μπορούσα ποτέ να ξεχωρίσω από εδώ ένα παραπάνω αγαπημένο σημείο ή τραγούδι, ούτε θα είχε κάποιο νόημα μια περαιτέρω ανάλυση. Τι να πει κανείς για την εισαγωγή με το "Regression", το εκπληκτικό instrumental “Overture 1928”, το εθιστικό "Strange Deja Vu", τις αδιανόητες εναλλαγές του “Fatal Tragedy”, το απόλυτα συναισθηματικό και ανατριχιαστικό “Through Her Eyes”, το καταιγιστικό "Home", το συγκινητικό "The Spirit Carries On" ή το απόλυτα μαγικό φινάλε "Finally Free"; Μέσα σε αυτά τα είκοσι ένα χρόνια που έχω τούτο το δίσκο για συντροφιά, κάθε ακρόαση τότε και τώρα γίνεται ιεροτελεστικά, στην ολότητά του και όχι αποσπασματικά. Δεν μπορείς να τον απολαύσεις αλλιώς αυτό τον δίσκο. Δεν του αξίζει κάτι λιγότερο. Η λέξη «αριστούργημα» είναι η μόνη που μπορεί να χαρακτηρίσει το “Scenes from a Memory” και ως τέτοιο θα μνημονεύεται για μια ζωή. Ή στην επόμενη…;
 
“They say, "Life is too short"
"The here and the now"
And "You’re only given one shot"
But could there be more,
Have I lived before,
Or could this be all that we’ve got?
If I die tomorrow
I’d be alright
Because I believe
That after we’re gone
The spirit carries on”
 
Τζοβάνα Σπήλιου
 
   Κύριε καθηγητά, δεν μου αρέσουν οι Dream Theater! Μπορώ να φύγω τώρα; Όχι, ε; Καλά… Τότε να σας μιλήσω για ό,τι μου αρέσει από δαύτους; Δεν αντιφάσκω και φάσκω, κύριε καθηγητά… Απλά λέω αυτό που μου ‘ρχεται, όποτε τους ακούω, εδώ και χρόνια. «Είστε τέλειοι! Κατεβείτε τώρα, να παίξει και κάνας άλλος»…
 
metropolis2047
   Το άλμπουμ αυτό είναι δώρο από ένα σπουδαίο άνθρωπο. Ήμαστε φίλοι στο παρελθόν. Δεν βρισκόμαστε εδώ και χρόνια. Προφανώς και φταίω και εγώ γι’ αυτό. Και καλά να πάθω. Θα εστιάσω όμως στο δώρο. Τον πρώτο concept δίσκο των Αμερικανών. Τη συνέχεια ενός πολύ αγαπημένου τραγουδιού, κυρίως για τα πρώτα εκατόν δέκα δευτερόλεπτά της ύπαρξής του. Μία σκιά από αυτά τα δευτερόλεπτα φιλοξενείται φευγαλέα στο “Overture 1928”, πριν έλθει εκείνο το instrumental και μας ξετρελάνει. Πριν έλθουν τα tutti από τους πέντε, που εκείνη την εποχή εξαπέλυσαν ένα άλμπουμ, το οποίο τα είχε όλα. Την ιστορία, τα τραγούδια, την έμπνευση, τον τρόπο. Μπορεί ο “Images And Words” να αναπαύεται στο θρόνο του με άνεση, μπορεί οι οπαδοί να σκέφτονται διάφορα, μπορεί οι «μουσικοί δημοσιογράφοι» να στοιχηματίζουν εικάζοντας, αυτό το άλμπουμ όμως δεν έχει ούτε έναν εχθρό. Κανείς δεν θα σου πει κάτι κακό για τούτη τη δουλειά. Γιατί ΔΕΝ υπάρχει κάτι κακό να σου πει…

   Ακούω το “Strange Déjà Vu”… Πόσο χώρο δίνουν στο LaBrie, ρε φίλε… Και πόσο κραταιός και εντυπωσιακός ακούγεται εδώ ο Καναδός. Δυστυχώς, οι πάμπολλοι κουφιοκεφαλάκηδες που «ακούνε», έβγαλαν φιρμάνι κάποια στιγμή ότι δεν μπορεί να τραγουδήσει καλά και ότι δεν είναι τόσο «μεγάλος» όσο οι συμπαίκτες του. Τα μυαλά τους και μια λίρα και του αυτουνού ο τέτοιος! Για να μην πάω στα προσωπικά άλμπουμ του LaBrie, στα οποία σπέρνει και για να μην εκθέσω πολύ κόσμο και επειδή η μουσική είναι ΜΟΝΟ ψυχαγωγία και συγκίνηση, το κόβω εδώ. Κατά τα άλλα, όσοι νομίζετε πως ο τραγουδιστής των DT είναι πολύ λίγος για το μεγαλείο της μπάντας, να το κοιτάξετε σε κάνα γιατρό. Κάνει μπαμ ότι δεν επιθυμείτε να ασχοληθείτε σοβαρά με τους ονειροθέατρους…

   Το “Fatal Tragedy” θα μπορούσε να κάνει μεγάλη εντύπωση στους Queen. Και στους Who. Και στους Floyd! Η μελωδία και το όλο χτίσιμο του κομματιού, το οποίο είναι – κλασσικά – πανδύσκολο να παιχτεί, παραπέμπουν σε Ροκ όπερα και αυτό μπορεί να το ακούσει κάποιος καθόλη τη διάρκεια του άλμπουμ. Όταν μπαίνει το “Beyond This Life”, το πρώτο από τα δεκατοσάλεπτα τραγούδια του δίσκου, αυτό που δεν πιστεύουμε είναι η εκπληκτική διαμοίραση ανάμεσα σε λιμπρέτο και μουσική. Δεν είναι ότι τραγουδάει δύο λεπτά ο Καναδός και οι Αμερικάνοι παίζουν με τις ώρες. Υπάρχει δομή και μέτρο. Και μπορεί το τραγούδι να αλλάζει μέτρο και να περνάει από σαράντα κύματα, αλλά εμείς που ακούμε δεν βαρεθήκαμε ούτε μιλισεκόντ, σε αντίθεση με πολλές δουλειές τους στο μέλλον.

   Ο νεοφερμένος Jordan Rudess παίζει σαν δαιμονισμένος, είναι μία γιορτή από μόνος του. Είτε πρόκειται για εύθραυστα θέματα είτε για πεντακόσιες χιλιάδες νότες μέσα σε ένα φλιτζανάκι του καφέ, ο βιρτουόζος πληκτράς δείχνει την κλάση του, χωρίς να ιδρώσει καν. Η κρυστάλλινη εισαγωγή του επίσης παν-εύθραυστου “Through Her Eyes” είναι ένας τρόπος να έλθουμε πιο κοντά με τη μεγαλοφυία ετούτων των μουσικών. Το μπάσο είναι τυφλό και γλυκύ, οι κιθάρες είναι παγωτό χωνάκι με κεράσι από πάνω. Ένα από τα πιο όμορφα κομμάτια που έχουν γράψει ποτέ, μία ελεγεία στο ύψος του “Wish You Were Here” και του “Bridge”. H φωνή του LaBrie είναι ο συνοδηγός μας στο ταξίδι των χιλίων μιλίων, που πάντα ζαχαρώναμε να κάνουμε. Και καθώς το τραγούδι φτάνει στο fade out του, εμείς κοιτάμε το είδωλό μας στον καθρέφτη και νομίζουμε πως είναι κάποιος άλλος. Σαν γατιά…
 
metropolis2048
   Το δεκατριάλεπτο “Home” είναι σαγηνευτικό. Το σιτάρ και οι μελωδίες του, οι συγχορδίες που εξάπτουν τη φαντασία, το μπασοτύμπανο που οδηγεί με άνεση… Και η ηλεκτρική μπούκα, που εφεδίδικα φλερτάρει με ανατολίτικα θέματα και τα διπλογραμμένα φωνητικά… Ένα έπος από μόνο του! Μία φωνητική ακροβασία α λα Beckett και ένα ρεφρέν που τόσο πολύ μας έλειψε στις επόμενες μουσικές προτάσεις των DT. Και ενώ μας έχουν κατακτήσει ΚΑΙ με αυτό εδώ, τι κάνουν οι αληταράδες; Περνάνε δύο μέτρα από το “Metropolis Part I”, έτσι, για να μας κάνουν να πέσουμε στα γόνατα. Για να συνεχίσουν με το αγαπημένο όλων και των ιδίων και τον εφιάλτη των οντισιόν για drummer, όταν έψαχναν τότε. “The Dance Of Eternity” και όσοι παίζετε τύμπανα και θέλετε να κάνετε το υπέρτατο δώρο στον εαυτό σας, καθίστε και δουλέψτε πάνω εδώ. Κάντε ένα βιντεάκι, στο οποίο θα έχετε προσπαθήσει να παίξετε όσο πιο κοντά γίνεται. Όταν φτάσετε στο Swing σημείο και ετοιμαστείτε να πυροβολήσετε με τις δίκασες και να χαμογελάσετε με αφέλεια στα tutti… Θυμηθείτε ότι όλα αυτά γράφτηκαν πριν είκοσι και ένα χρόνια, ναι;

   Τι ώρα να πήγε άραγε… “One Last Time”, η οποία δεν βγάζει κανένα νόημα, σύμφωνα με τη στιχουργική εικονοποίηση της μπάντας και τριάμισι (και κάτι) λεπτά γεμάτα καψούρα, γεμάτα υπέροχα δεύτερα φωνητικά και τόσο πολύ συναίσθημα. Τόσο πολύ συναίσθημα… Και μετά; Μετά τι ρωτάμε; Μετά τι θα πούμε σε μας; Από πού ήλθαμε; Γιατί είμαστε εδώ; Πού πάμε όταν πεθαίνουμε; Και “The Spirit Carries On”. Όλη η ομορφιά της μουσικής σε 398 δευτερόλεπτά. Όλες οι αισθήσεις σε ετοιμότητα. Το 6/8 μέτρο δεν καλπάζει. Απλά συγκινεί. Απλά σε κάνει να θέλεις να κοιτάξεις προς τα πάνω για να τα εμποδίσεις να κατέβουν. Οι δακρυγόνοι απειλούν. Και ίσως πρόκειται για μία απειλή που να μας κάνει σε όλα της.
 

   Nicholas, καλέ μου Nicholas… Σαν άλλος Ρόντια θα περιπλανηθείς σε μία πλατειασμένη κακομοιριά, γεμάτη με κάτι που δεν θέλεις να κατονομάσεις; Ο επίλογος, το δωδεκάλεπτο “Finally Free”, η ένατη και τελευταία σκηνή του έργου, λειτουργεί σαν επωδός, σαν κάθαρση κατά παραγγελία, σαν ένα πανέμορφο πτηνό που επιτέλους κατάφερε να δραπετεύσει από το κλουβί του. Η ηλεκτρακουστική ενορχήστρωση, η μπαρόκ θεματολογία, τα όργανα που οργιάζουν με τον τρόπο τους, οι σκηνές που εκτυλίσσονται μέσα από τη μουσική… Ελπίζω κάποια στιγμή να έλθει κάποιος και να πει ότι αυτό το μεγαλειώδες άλμπουμ, αυτό το υπέροχο κομψοτέχνημα, θα το κάνει Ροκ όπερα και τότε… Τότε όλοι εμείς θα πάμε γονυπετείς να το δούμε, θα φροντίσουμε να κάτσουμε πίσω-πίσω και ΔΕΝ θα φροντίσουμε να μην δακρύζουμε. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα ξεπεράσω τις χίλιες λέξεις για ένα κείμενο που αφορά τους Dream Theater. Είναι η πιο γευστική τάπα που έχω ρίξει στον εαυτό μου όλα αυτά τα χρόνια. Είναι η μπάλα που κόλλησε στο ταμπλό και με έκανε να κοιτάξω με απορία πίσω μου… Ποιος τη σφήνωσε εκεί πάνω; Ίσως ένας δίσκος που εδώ και δεκαετίες δείχνει το μεγαλείο της ανθρώπινης έμπνευσης…

Κώστας Κούλης

Άρθρα Μουσικής