Τριακοστή δεύτερη αναδρομή Τίτλος: « Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι» Μουσική: Απόστολος Καλδάρας Στίχοι : Απόστολος Καλδάρας
Ερμηνεία : Στέλλα Χασκίλ (πρώτη εκτέλεση)
Το πρωτοάκουσα το 1974, όταν είχα την τύχη, δεκατριών χρονών τότε, με το άθροισμα από τρία χαρτζιλίκια και τσοντάρισμα της Μαμάς, να αγοράσω τον πρώτο μου δίσκο βινυλίου (L.P.). Το όνομα αυτού «Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδά Απόστολο Καλδάρα» και είχε ηχογραφηθεί και κυκλοφορήσει τρία χρόνια πριν, το 1971. Ο τρικαλινός συνθέτης έδωσε τότε στο νεαρό, ανερχόμενο τραγουδιστή, παλαιοτέρα τραγούδια του που αυτός τα ξανατραγούδησε σε ενορχήστρωση του ίδιου του Καλδάρα. Τα ήδη πετυχημένα και αρκετά ήδη γνωστά κομμάτια, με τη νέα τότε δυναμική του L.P. (long play) βινυλίου, απέκτησαν νέα διάσταση και έγιναν πολύ μεγάλες επιτυχίες. Πολλά δε απ’ αυτά συνδέθηκαν άρρηκτα με το όνομα του Νταλάρα και εκτόξευσαν την δημοτικότητά του, μια και ο πρώτος εκτελεστής σε αρκετούς ήταν άγνωστος ή ξεχασμένος. Το πρώτο τραγούδι του δίσκου ήταν το για πολλούς αντιπροσωπευτικότερο τραγούδι του Καλδάρα, «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι».
Πρόκειται για ζεϊμπέκικο (χιτζάζ) που γράφτηκε μέσα στις φλόγες του Εμφυλίου, το 1947 και λατρεύτηκε από τον κόσμο. Λέγεται πως ήταν το αγαπημένο του Σταύρου Κουγιουμτζή. Το τραγούδι έχει δύο διαστάσεις, μία κοινωνική, την οποία αποκάλυψε μεταγενέστερα ο ίδιος ο τρικαλινός δημιουργός, και μία ερωτική που ανέδειξε ο νεαρός (τότε) Μάνος Χατζιδάκις, στην περίφημη Διάλεξη για το Ρεμπέτικο στο Θέατρο Τέχνης το 1949 και σε εκδήλωση που είχε διοργανώσει ο συγγραφέας Κώστας Κοφινιώτης. Σχεδόν αμέσως και με την εξαίρετη πρώτη εκτέλεση της Στέλλας Χασκίλ, γνώρισε επιτυχία, ενώ δεν ξέφυγε από τη μέγγενη της λογοκρισίας της εποχής.
Ο Καλδάρας άντλησε έμπνευση από τον σκληρό καμβά της εμφυλιακής λαίλαπας, γράφοντας ένα κομμάτι που θα γνωρίσει δεκάδες επανεκτελέσεις - από την Μπέλλου και το Νταλάρα μέχρι τον Πουλόπουλο - με πολύ ξεχωριστή εκείνη την «λυγμική» εκτέλεση της Γιώτας Λύδια. Ας δούμε όμως τι είχε διηγηθεί στον Παναγιώτη Κουνάδη ο Καλδάρας, για το πώς εμπνεύστηκε το τραγούδι. «Δεν μου έδωσε κάποιος το στίχο για να βάλω τη μελωδία εγώ. Το έζησα, τότε με τις συλλήψεις του 1945, μετά τους Γερμανούς, όταν ξέσπασε ο Εμφύλιος. Ήμουν στη Θεσσαλονίκη φοιτητής και εργαζόμουν για να εξοικονομώ τα προς το ζην σε ένα κέντρο, μ' έναν φίλο - απ' τη βιογραφία του Καλδάρα που συνέγραψε ο Νίκος Χατζηνικολάου, μαθαίνουμε πως επρόκειτο για τον μπουζουξή Χρήστο Μίγκο - του οποίου το σπίτι ήταν στην Ακρόπολη κάτω από το Γεντί Κουλέ. Πήγαινα συχνά στο σπίτι του. Τότε μαζεύανε όλους τους αριστερούς στο Γεντί Κουλέ. Ένα σούρουπο, φεύγοντας από το σπίτι αυτό και βλέποντας το περίγραμμα του κάτεργου, μου ήρθε η ιδέα . Γι' αυτό και πριν λογοκριθεί είπα:
Νύχτωσε και στο Γεντί το σκοτάδι είναι βαθύ κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί. Άραγε τι περιμένει όλη νύχτα ως το πρωί στο στενό το παραθύρι που φωτίζει το κελί (όχι "με κερί", αυτά μας τα ‘κανε η λογοκρισία αργότερα). Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει μα διπλό είναι το κλειδί τι έχει κάνει και το ρίξαν το παιδί στη φυλακή;
Θέλω να πω ότι αυτό το τραγούδι το αγαπώ πολύ, γιατί είναι ζωντανό για μένα. Ένα αυτό και ένα το "Σ' ένα βράχο φαγωμένο/ από κύμα αγριωπό". Έχω και άλλα τραγούδια που αγαπώ, αλλά αυτά τα δυο τα ξεχωρίζω, λόγω αναμνήσεων». Τονίζει ο ίδιος ο συνθέτης.
Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η αναφορά του Μίκη Θεοδωράκη στο «Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι». Είπε χαρακτηριστικά ότι, κατά την φυλάκισή του στα ξερονήσια μαζί με άλλους συναγωνιστές του (Γιάννης Ρίτσος κ.λπ.), αυτό ήταν το τραγούδι που έλεγαν όλοι μαζί μέσα από τα κελιά, σε χορωδία σαν έναν ύμνο κατάνυξης.
Από όποια πλευρά και να το πιάσεις λοιπόν, το τραγούδι αναφέρεται στον ηττημένο - είτε κοινωνικά είτε ερωτικά - με θλίψη αλλά χωρίς μιζέρια. Εδώ το δίνουμε στην αυθεντική πρώτη εκτέλεση του 1947 με την Στέλλα Χασκίλ. Έχουμε επίσης και τους λογοκριμένους στίχους που επεκράτησαν και έκαναν το τραγούδι ευρέως γνωστό.
Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι το σκοτάδι είναι βαθύ κι όμως ένα παλικάρι δεν μπορεί να κοιμηθεί
Άραγε τι περιμένει απ' το βράδυ ως το πρωί στο στενό το παραθύρι που φωτίζει με κερί
Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει με βαρύ αναστεναγμό ας μπορούσα να μαντέψω της καρδιάς του τον καημό
Το τραγούδι, παρ' όλες τις ενδιαφέρουσες περιπέτειες, περνά στα «χέρια» του Ζαγοραίου, που το μεταφέρει «αλλιώς» στη νέα γενιά της μεταπολίτευσης το 1975.
...ο Μαρκόπουλος πράττει το καλλιτεχνικό του χρέος. Ένα χρέος προς την ίδια την ιστορία. Αφού καταφέρνει και διασώζει μουσικά υπολείμματα που κληροδοτήθηκαν σμιλεμένα από τον χρόνο.
...Ο ποιητής στιγματίζεται από τα γεγονότα, εμπνέεται από την τραγική φιγούρα της σπαράζουσας μάνας και αρχίζει να γράφει τους πρώτους στίχους από τον «Επιτάφιο»....
Το "Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού", μια λαϊκή τραγωδία εμπνευσμένη από τον Εμφύλιο, γράφτηκε το 1961 στο Παρίσι και την επόμενη χρονιά παρουσιάστηκε από το θίασο του Μάνου Κατράκη στην Αθ...
Το κομμάτι είναι μια εξ΄ ολοκλήρου δημιουργία του ταλαντούχου Γιώργου Ζήκα. Επηρεασμένος από το νεολαϊκό ρεύμα του ’80, άρχισε να γράφει τραγούδια μετά τα τριάντα του χρόνια...
Ο Ζουλφί Λιβανελί, είναι μια πολυσήμαντη προσωπικότητα της σημερινής Τουρκίας. Ως συνθέτης μελοποίησε ποιήματα του εξόριστου, αριστερού ποιητή Ναζίμ Χικμέτ.
Θλιβερή επέτειος για την Θεσσαλονίκη! 22 Μαΐου 1963. Στυγνή δολοφονία του φιλειρηνιστή αριστερού βουλευτή, Γρήγορη Λαμπράκη από παρακρατικούς, βασιλοφασίστες.
Είναι πολλές φορές που στο μυαλό του ανθρώπου παλεύουν σκέψεις αντίθετες. Από τη μια το πραγματικό, το αληθές και από την άλλη το παραδοσιακό το τυλιγμένο από ένα μανδύα μύθου.
Το μεγαλείο της λογικής στην Μυθολογία, είναι, ότι η ιστορία με τις Μοίρες είναι πολύ βαθιά φιλοσοφημένη, αυτό όμως δεν το παραδέχονται τα σύγχρονα θρησκευτικά παραμύθια.
«Εμάς ο λαός μας τά’ δινε και μετά τα έπαιρνε πίσω, σήμερα δεν παίρνει τίποτα!», λέει ο Ζαμπέτας για τις αμοιβές των σημερινών τραγουδιστών & δημιουργών.
Πάντα ο Θεός γεννάει Θεό, πανάρχαιος συμβολισμός, ένα παραμύθι που ξεκίνησε από τους Ινδούς. Ακόμα και στις πιο σύγχρονες θρησκείες ο συμβολισμός συνεχίζεται.
Λίγοι γνωρίζουν ότι σε ένα νησί γνωστό για την ομορφιά του αλλά όχι και για την σύγχρονη μουσική του παράδοση, την Νέα Ζηλανδία, συνέβησαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα.
Πως άπλα και χωρίς πολλά - πολλά, ο μάγκας έλυνε το θέμα κρύο, με την αγαπημένη του. Σύνθετης είναι ο μικρασιάτης Τούντας(τα είπαμε για αυτόν στην πριγκηπέσα του).
Συνηθίζουμε πολλές φορές να αναφερόμαστε σε μπάντες χρησιμοποιώντας τον όρο cult. Λίγες είναι όμως στην πραγματικότητα οι μπάντες που παίρνουν επάξια αυτό τον τίτλο.
Το κομμάτι γνωρίζει τεράστια παγκόσμια επιτυχία, πιάνει κορυφή στα αμερικανικά charts και από το 1981 και μετά δεν υπάρχει συναυλία των Rolling Stones χωρίς να ερμηνευθεί η Angie.
Ο Τυφωεύς ήταν το πιο ζόρικο παιδί της Γης. Είχε εκατό κεφάλια και σώματα δράκου με μαύρες γλώσσες, τρομερά χέρια και πόδια, από τα μάτια πέταγε φωτιές, ήταν ψηλότερος κι από τα βουνά.
H ζωή δεν ήταν δίκαιη με τον μεγαλύτερο Γερμανό ερμηνευτή όλων των εποχών και συνέθεσε ένα από τα σπουδαιότερα ερωτικά κομμάτια. Το παρουσιάζουμε για πρώτη φορά ...
Το εν λόγω σάουντρακ είναι ένα συλλεκτικό πολύτιμο διαμάντι. Σπάνιο, με 2-3 εναπομείναντα αντίτυπα σε όλο τον κόσμο, που τα έχω δει να φτάνουν και τα 400 ευρώ το ένα.
Το 6ο μέρος των ιστοριών από βινύλιο είναι αφιερωμένο σε ένα άλμπουμ, που κατέχει περίοπτη θέση στη δισκοθήκη μου και αποτελεί ένα πραγματικό κόσμημα για τον αμερικάνικο ήχο.
Έχει ιστορικό ενδιαφέρον με πολλούς παραλληλισμούς με την σημερινή πραγματικότητα, για ορισμένους είναι διασκέδαση και για άλλους αποτελεί πεδίο σκέψης γνώσης.
Κλικάρω απλά το όνομα του συγκροτήματος στο ίντερνετ και διαβάζω, «ιεραποστολικές παραλλαγές για ευλογημένο σεξ» ή «σταθερές αξίες: απλά κι ιεραποστολικά».
Το λαϊκό τραγούδι φτάνει στο απόγειο του, μια και ήταν μια εγγενής ανάγκη κατά την μεταπολεμική Ελλάδα, που ήθελε όσο τίποτα άλλο να τραγουδήσει και να ξεχάσει τις συμφορές.
Eπιλέχτηκε από τους Led Zeppelin ως ο "εκλεκτός". Ήταν η βασική επιλογή των Velvet Revolver. Κι όμως αυτός έκανε το δικό του, διάλεξε το δύσκολο δρόμο.
Για να τον βρείτε στο διαδίκτυο θα πρέπει να δοκιμάσετε και τα τρία ονόματα και πάλι δεν θα μάθετε τα πάντα γι'αυτόν. Όχι επειδή υπάρχει κάποιο κρυμμένο μυστικό, αλλά ...
Κάπου στον Άγιο Φανούριο Ιλίου έχει δημιουργηθεί ήδη μια τοπική σκηνή της οποίας οι μπάντες έπαιζαν τον λεγόμενο ήχο του San Fanourio. Μια από αυτές τις μπάντες είναι και ...
Βρισκόμαστε στο Λονδίνο, και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή New Cross, το καλοκαίρι του 1983. Ο Johny Brown έχει την αδερφή του για να μοιράζονται το κοινό τους πάθος ...
Ο δίσκος αποπνέει γαλήνη και ισορροπία ...τα μπασιστικά solos απουσιάζουν, όπως και οι δαιδαλώδεις progressive αλλαγές, που τόσο συνηθίζονται τη σημερινή εποχή.
Το κίνημα του Zamrock, που ξεκίνησε στη Zάμπια στις αρχές της δεκαετίας του '50 αναβιώνει και οι μουσικοί εντάσουν πολλά στοιχεία του ψυχεδελικού ήχου του Jimi Hendrix.
Η ερμηνεία είναι του Γιάννη πάριου από ένα μοναδικό και σπανιότατο ντοκουμέντο-βίντεο από το Θέατρο της Δευτέρας του 1979. Η ερμηνεία αυτή δεν υπάρχει στην δισκογραφία!
Τα τραγούδια που θα σχολιάσουμε είναι σπάνια, σχεδόν άγνωστα στους αμύητους. Οι λόγοι που έμειναν άγνωστα έκτος από εμπορικοί (δεν πουλούσαν) είναι και πολιτικοί!
Βρισκόμαστε στο σωτήριο έτος 1968. Οι 13th Floor Elevators δίχως να το ξέρουν βρίσκονται στη δύση της καριέρας τους. Τα προβλήματα με τα ναρκωτικά ολοένα και πληθαίνουν ...
Ιστορίες για δίσκους με άρωμα βινυλίου : O James Ramey,γνωστός και ως Baby Huey υπήρξε ένας από τους καλλιτέχνες που επηρρέασαν όσο λίγοι την hip-hop μουσική.