Κάθε Tραγούδι Kαι Mια Iστορία Pt.24 (Σιωπηλή Συγχώρεση)

Κάθε Tραγούδι Kαι Mια Iστορία Pt.24 (Σιωπηλή Συγχώρεση)

Πληροφοριακά Στοιχεία: Κατηγορία: Μουσική Χρονομηχανή & Άλλες Ιστορίες; Δημοσιεύθηκε : Πέμπτη, 08 Νοεμβρίου 2012 14:32

Εικοστή τέταρτη αναδρομή
Δεκαετία του '80
Τίτλος: "Ο Γιάννης ο Φονιάς"
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Ερμηνεία ζωντανή: Φλέρυ Νταντωνάκη

Ερμηνεία στο δίσκο του 1976: Μανώλης Μητσιάς

«Χρόνια τώρα αυτό το σπίτι έμενε κλειστό στη χαρά και την ευτυχία. Λίγες φορές ανοιγόκλεινε τα ματόφυλλά του, τα πορτοπαράθυρα, θες από ντροπή, θες από αηδία για όσα… έγιναν τότε. Ένας φόνος και ρήμαξε τρείς ζωές. Το θύμα έφυγε χωρίς επιστροφή. Ο Γιάννης κλείστηκε μια ζωή στη φυλακή κι η Φρόσω στο δωμάτιό της. Όμως, προχτές την Κυριακή, ο χρόνος σταμάτησε για λίγο. Γύρισε τη ζωή πίσω. Οι θύμησες έζωσαν το σπίτι μ’ ένα τρελό χορό σαν τις νεράιδες τον παλιό καιρό. Λίγο μετά την εκκλησία χτύπησε η πόρτα. Στο άνοιγμα της μείναμε όλοι άφωνοι! Ήταν ο Γιάννης ο Φονιάς. Ανάμεικτα συναισθήματα χαράς και λύπης μας κατέκλυσαν. Του βγάλαμε γλυκό και την πρώτη έκπληξη διαδέχτηκε η αμηχανία. Κουβέντες αδιάφορες σαν αδέσποτες σφαίρες χτυπούσαν από τοίχο σε τοίχο. Σαν κάτι να φοβόμασταν, σαν κάτι να σεβόμασταν, δεν είπαμε λέξη για το φονικό. Σαν να θέλαμε να το ξεχάσουμε ή να το ξορκίσουμε. Άβολοι στα καθίσματα μας, περιφέραμε το άδειο μας βλέμμα χωρίς σκοπό μέσα στη σάλα. Μόνο ο Γιάννης καθόταν σχεδόν χωμένος στην πολυθρόνα, με σταυρωμένα χέρια, ήρεμος ή παραιτημένος. Σαν να περίμενε την ετυμηγορία ενός άλλου δικαστηρίου, σπουδαιότερου ίσως από το πρώτο. Μια πινελιά στον πίνακα και άλλαξαν όλα. Ξαφνικά μπήκε μέσα στη σάλα η Φρόσω, κατάλοιπο του χρόνου. Μόνο τα μεγάλα της μάτια, στολισμένα με τα δάκρυα της, φανέρωναν τη ζωή πάνω της. Αυτή ήξερε τι ήθελε. Πήρε τα δύο του χέρια και τα καταφίλησε. Κι ύστερα χάθηκε. Η σκηνή σαν από το βουβό κινηματογράφο έκοψε στα δύο την ακατάσχετη φλυαρία μας και μας άφησε άφωνους. Ο Γιάννης έμοιαζε να κοιτάζει άλλους χρόνους κι άλλες εποχές, να κυνηγάει το όνειρο που χάθηκε, φεγγάρια αλλοτινά που έσβησαν για πάντα…»

*Από το βιβλίο του Σωτήρη Στεφανόπουλου «Κρυμμένες Ιστορίες»

Είναι από τις σπάνιες φορές που τα πράγματα έχουν ανάστροφη πορεία. Αυτή τη φορά ένα τραγούδι είναι αφορμή για να γραφτεί μια ιστορία. Πρόκειται για τους αριστουργηματικούς στίχους του Γκάτσου, που μελοποιήθηκαν από τον μεγάλο Χατζηδάκη και ηχογραφηθήκαν το 1976 για τον δίσκο «Αθανασία». Αρχικά ο Χατζιδάκις ήθελε, για δικούς του λόγους, να κυκλοφορήσει ο δίσκος χωρίς να αναγράφει το όνομά του αλλά με ψευδώνυμο! Όμως μετά από πολλές συζητήσεις και παρακάλια ο παραγωγός του δίσκου Γιώργος Μαρκάκης τον πείθει να χρησιμοποιήσει το όνομά του και ο συνθέτης υποχωρεί λέγοντας ότι δέχεται κάτι τέτοιο μονάχα αν τραγουδήσει και η Δήμητρα Γαλάνη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την Columbia το 1976 με ερμηνευτές τον Μανώλη Μητσιά και τη Δήμητρα Γαλάνη.

Τέτοια κορυφαία δραματουργική σκηνή μόνο ο Γκάτσος κατόρθωσε στα χρόνια μας, αρματωμένος καθώς ήταν με τόση θεατρική φόρτιση και παιδεία. Δεν γίνονται και δεν γράφονται εύκολα τέτοια πράγματα και νομίζω ότι τέτοιο τραγούδι δεν θα ξαναγραφτεί τουλάχιστον για τα χρόνια που μας απομένουν…

Σύμφωνα με μαρτυρία του Γιωργομέγγουλη (ενός θυμόσοφου, «αγράμματου» ανθρώπου, επιστήθιου φίλου του Μάνου Λοΐζου) ο Γιάννης ο Φονιάς, ΔΕΝ ήταν φονιάς. Δεν σκότωσε ποτέ κανέναν. Ήταν, είπε, εκεί σε κάποιο χωριό της Αιτωλοακαρνανίας το 1950 περίπου, ένας Γιάννης αρραβωνιασμένος με το Φροσί, όταν ο μεγάλος του αδερφός, πατέρας τεσσάρων μικρών παιδιών, σκότωσε για λόγους τιμής έναν συγχωριανό του.... και ο Γιάννης πήρε τον φόνο απάνω του για να μην ορφανέψει η οικογένεια του αδερφού του και για να έχουν καλύτερη φροντίδα οι γέροντες γονείς του.

Ο Γιάννης, από την «άκρη της γωνιάς» του όπου κάθισε μαζεμένος (άλλη μια σκηνική υπόδειξη του Γκάτσου), ανακαλεί σιωπηλός ακόμη μια φορά, αλλά μπροστά σε μάρτυρες, στη μνήμη του το χαμένο όνειρο της αγάπης, χωρίς παράπονο και χωρίς πια να διεκδικεί τίποτα. Εκείνο το σπαρακτικό «θυμήθηκε ξανά / φεγγάρια μακρινά / και τ’ όνειρο που εχάθει» σημαίνει απλούστατα ότι «αυτό» ήταν που τον κατέτρωγε όλα τα βασανισμένα χρόνια μέσα στη φυλακή, ότι «αυτή» η ανάμνηση της οριστικά χαμένης ευτυχίας του θα τον κατατρώγει στο εξής και «αυτό» θα ανακαλεί διαρκώς… Με μια διαφορά: εδώ δεν θα δοθεί η λυτρωτική λύση. Η τραγωδία έχει ήδη συντελεστεί για όλα τα πρόσωπα.

Παρ’ όλα αυτά ο Γκάτσος ποτέ δεν επιβεβαίωσε επίσημα ότι επηρεάστηκε από κάποια ιστορία.

Εδώ έχουμε μια σπάνια ζωντανή ηχογράφηση του 1980 για το Τρίτο Πρόγραμμα μόνο με συνοδεία πιάνου με την Φλέρυ Νταντωνάκη, που δεν υπάρχει στην δισκογραφία. Έχουμε επίσης και την πρώτη ηχογράφηση από τον δίσκο «Αθανασία» με τον Μητσιά.

Σπύρος Γκάλτσας