Ανταπόκριση θεατρικής παράστασης: Κάτι απ’ το ημερολόγιο ενός…
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Θεατρικές Παραστάσεις
- Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου 2018 23:47
«Κάτι απ’ το ημερολόγιο ενός…» - μια διασκευή απ’ το ημερολόγιο ενός τρελού του Νικολάι Γκόγκολ
«Το ημερολόγιο ενός τρελού» γράφτηκε το 1835 και αποτελεί ένα καθαρά συμβολικό διήγημα του Γκόγκολ, που δείχνει την τρέλα και το θάνατο ως φυσικό επακόλουθο του κοινωνικού αδιεξόδου. Είναι το μόνο έργο του που είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο. Έτσι, επιτρέπει στον αναγνώστη να δει την ψυχική κατάρρευση βήμα προς βήμα. Ένας απλός υπάλληλος που συνειδητοποιεί πόσο ασήμαντος, μικρός και αντικαταστάσιμος είναι, τρελαίνεται. Πρόκειται για μια αφήγηση της καθημερινής πραγματικότητας και με μια διάθεση ν΄ αποκαλυφθούν οι άσχημες πλευρές της ζωής, διεισδύει στα πιο κοντινά αδιέξοδα του καθημερινού ανθρώπου. Από τις γραμμές του ξεπηδάει το άγχος που διακατέχει τον άνθρωπο στη σημερινή κοινωνία που ο ίδιος αναγκάστηκε να δημιουργήσει και που τώρα τον πνίγει ασφυκτικά. Ο Γκόγκολ προσπαθεί να βγάλει το δάκρυ μέσα από το γέλιο. Ο τόνος της γραφής παρουσιάζεται ως εξιστόρηση αναμνήσεων ενός παρελθόντος που αντιπροσωπεύει την καταστολή της επιθυμίας, γι’ αυτό και το έργο είναι δομημένο σε μορφή ημερολογίου. Η τρέλα είναι το φως γύρω του που τον κάνει ορατό.
Ο ήρωας του Γκόγκολ είναι ψυχωτικός ή αγγίζει τη σχιζοφρένεια; Και τα δύο ίσως να συνυπάρχουν. Ο ήρωας είναι ελεύθερος και φυλακισμένος ταυτόχρονα. Έτσι, έχει επιλέξει να νιώθει η ψυχή του Αξέντι Ιβάνοβιτς Ποπρίτσιν. Άλλωστε, η τρέλα είναι επίσης μια μορφή ελευθερίας, όπως υπογραμμίζει ο Lacan. Μας δίνεται έντονα η εντύπωση ότι ο εγκλεισμός του ήρωα σ’ ένα εργασιακό περιβάλλον που δεν του αρέσει, ίσως είναι συναισθηματικός. Στο θέατρο που στήνει ο ίδιος, ο ήρωας δεν επιθυμεί κατά βάθος να δραπετεύσει, αλλά να εγκλιματιστεί και να προσαρμοστεί. Η μια του πλευρά είναι τρυφερή και η άλλη του πλευρά είναι η εικόνα ενός ανώριμου άντρα, γεμάτο με ανασφάλειες, φοβίες και εμμονές. Όταν συναντιούνται οι δύο πλευρές, η έκρηξη είναι αναπόφευκτη. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής του ήρωα παίζει η μη αποδοχή του από την κοινωνία και πιο συγκεκριμένα από το περιβάλλον συναναστροφής του. Το περιβάλλον αυτό το βλέπει χλευαστικά και τον κοροϊδεύει. Η υστερία του ήρωα και ο σπαραγμός είναι πως το μόνο που διεκδικεί είναι να ζει, να σκέπτεται ανθρώπινα κι ελεύθερα. Η τρέλα του είναι δίοδος φυγής για ν’ αντέξει την πραγματικότητα και επιλέγει να κρατήσει την παιδικότητά του, που είναι πληγωμένη γιατί βρίσκεται στο περιθώριο.
«Το ημερολόγιο ενός τρελού» γράφτηκε το 1835 και αποτελεί ένα καθαρά συμβολικό διήγημα του Γκόγκολ, που δείχνει την τρέλα και το θάνατο ως φυσικό επακόλουθο του κοινωνικού αδιεξόδου. Είναι το μόνο έργο του που είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο. Έτσι, επιτρέπει στον αναγνώστη να δει την ψυχική κατάρρευση βήμα προς βήμα. Ένας απλός υπάλληλος που συνειδητοποιεί πόσο ασήμαντος, μικρός και αντικαταστάσιμος είναι, τρελαίνεται. Πρόκειται για μια αφήγηση της καθημερινής πραγματικότητας και με μια διάθεση ν΄ αποκαλυφθούν οι άσχημες πλευρές της ζωής, διεισδύει στα πιο κοντινά αδιέξοδα του καθημερινού ανθρώπου. Από τις γραμμές του ξεπηδάει το άγχος που διακατέχει τον άνθρωπο στη σημερινή κοινωνία που ο ίδιος αναγκάστηκε να δημιουργήσει και που τώρα τον πνίγει ασφυκτικά. Ο Γκόγκολ προσπαθεί να βγάλει το δάκρυ μέσα από το γέλιο. Ο τόνος της γραφής παρουσιάζεται ως εξιστόρηση αναμνήσεων ενός παρελθόντος που αντιπροσωπεύει την καταστολή της επιθυμίας, γι’ αυτό και το έργο είναι δομημένο σε μορφή ημερολογίου. Η τρέλα είναι το φως γύρω του που τον κάνει ορατό.
Ο ήρωας του Γκόγκολ είναι ψυχωτικός ή αγγίζει τη σχιζοφρένεια; Και τα δύο ίσως να συνυπάρχουν. Ο ήρωας είναι ελεύθερος και φυλακισμένος ταυτόχρονα. Έτσι, έχει επιλέξει να νιώθει η ψυχή του Αξέντι Ιβάνοβιτς Ποπρίτσιν. Άλλωστε, η τρέλα είναι επίσης μια μορφή ελευθερίας, όπως υπογραμμίζει ο Lacan. Μας δίνεται έντονα η εντύπωση ότι ο εγκλεισμός του ήρωα σ’ ένα εργασιακό περιβάλλον που δεν του αρέσει, ίσως είναι συναισθηματικός. Στο θέατρο που στήνει ο ίδιος, ο ήρωας δεν επιθυμεί κατά βάθος να δραπετεύσει, αλλά να εγκλιματιστεί και να προσαρμοστεί. Η μια του πλευρά είναι τρυφερή και η άλλη του πλευρά είναι η εικόνα ενός ανώριμου άντρα, γεμάτο με ανασφάλειες, φοβίες και εμμονές. Όταν συναντιούνται οι δύο πλευρές, η έκρηξη είναι αναπόφευκτη. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής του ήρωα παίζει η μη αποδοχή του από την κοινωνία και πιο συγκεκριμένα από το περιβάλλον συναναστροφής του. Το περιβάλλον αυτό το βλέπει χλευαστικά και τον κοροϊδεύει. Η υστερία του ήρωα και ο σπαραγμός είναι πως το μόνο που διεκδικεί είναι να ζει, να σκέπτεται ανθρώπινα κι ελεύθερα. Η τρέλα του είναι δίοδος φυγής για ν’ αντέξει την πραγματικότητα και επιλέγει να κρατήσει την παιδικότητά του, που είναι πληγωμένη γιατί βρίσκεται στο περιθώριο.
Η διασκευή του Κωνσταντίνου Τσεντούρου περικλείει όλες αυτές τις πλευρές και τις παρουσιάζει με μοναδικό τρόπο. Η σκήνη είχε κάτι παιδικό και τρομακτικό συνάμα. Αυτό εντείνεται και όταν αντικρύζουμε τον ίδιο τον Αξέντι Ιβάνοβιτς Ποπρίτσιν ντυμένο ως γελωτοποιό, με το χαρακτηριστικό βάψιμο του κλόουν, πράγμα που του δίνει μια παραπάνω ανατριχιαστική διάθεση. Η παράσταση απαρτίζεται από δύο περφόρμερ, τον Κωνσταντίνο και το Βασίλη Τεντούρο στα τύμπανα. Εδώ ακριβώς είναι και το σημείο που η παράσταση γίνεται ξεχωριστή. Η σκήνη μοιάζει με το ίδιο το μυαλό του Αξέντι, που πολύ έξυπνα, με τη χρήση μιας ‘’πολυμορφικής’’ ντραμς, παίρνει το ρόλο του εγκεφάλου του, μας βάζει στις σκέψεις του και συνδυάζει μια οπτική υστερία μ’ έναν ακουστικό παροξυσμό. Οι δύο ρόλοι συμπληρώνουν το απίστευτο σκηνικό τρέλας, μ’ έναν εξαίρετο Αξέντι που σου βγάζει ακριβώς το συναίσθημα που πρέπει χωρίς υπερβολές. Πετυχαίνει με την ερμηνεία του να καθηλώσει το κοινό και να το κάνει να κυμαίνεται μεταξύ παράνοιας, γέλιου και φόβου.
Στέλλα Κοκκινέλη
Στέλλα Κοκκινέλη
Σκηνοθεσία-Διασκευή: Κωνσταντίνος Τσεντούρος
Μουσική: Βασίλης Τσεντούρος
Σκηνικά: Κάρολος Ρωμούσης
Βίντεο-Φωτογραφίες: Κανέλλος Φωτογιαννόπουλος
Μάσκες: Δήμητρα Καίσαρη
Μετάφραση: Gheorge Trofim
Αξέντι Ιβάνοβιτς: Κωνσταντίνος Τσεντούρος
Τύμπανα-ερμηνεία: Βασίλης Τσεντούρος
Το τραγούδι της παράστασης έχει ερμηνεύσει ο Παντελής Θαλασσινός
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 10€, φοιτητές/πολύτεκνοι 7€, ατέλειες δωρεάν
Διάρκεια παράστασης; 70΄χωρίς διάλειμμα
Θέατρο ΛΥΧΝΟΣ Χαλκιδικής 83, Αθήνα
Μουσική: Βασίλης Τσεντούρος
Σκηνικά: Κάρολος Ρωμούσης
Βίντεο-Φωτογραφίες: Κανέλλος Φωτογιαννόπουλος
Μάσκες: Δήμητρα Καίσαρη
Μετάφραση: Gheorge Trofim
Αξέντι Ιβάνοβιτς: Κωνσταντίνος Τσεντούρος
Τύμπανα-ερμηνεία: Βασίλης Τσεντούρος
Το τραγούδι της παράστασης έχει ερμηνεύσει ο Παντελής Θαλασσινός
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 10€, φοιτητές/πολύτεκνοι 7€, ατέλειες δωρεάν
Διάρκεια παράστασης; 70΄χωρίς διάλειμμα
Θέατρο ΛΥΧΝΟΣ Χαλκιδικής 83, Αθήνα
