Ποντιακός Ελληνισμός! (β’ μέρος)
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Κατηγορία: Starlight
- Δημοσιεύθηκε : Τρίτη, 04 Μαρτίου 2014 23:08
Η εφημερίδα «Εμπρός» , το Νοέμβριο του 1908 καυτηρίαζε την τουρκική πολιτική σχετικά με τις ελευθερίες που αναγνώριζε στους Έλληνες του Πόντου. Με ένα στιχούργημα σατίριζε την τουρκική αντίληψη περί εκλογών… «Χουριέτ (δηλαδή ελευθερία) θα πει να είστε ευπειθείς μας πάντα δούλοι, τσιμουδιά να μην ακούμε από το βρώμικό σας στόμα, να προσέρχεσθε εμπρός μας χαμαί νεύοντες το όμμα και να κάμετε με σέβας βαθυτάτους τεμενάδες, έχοντες υπόψη πάντα ότι είσαστε ραγιάδες(!)». Θα μας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε εκτενώς για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και για το ρόλο των Νεότουρκων και της Γερμανίας σε αυτόν. Καλό όμως είναι πρώτα να δούμε κάποια αριθμητικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν την ακμαία παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Ο εθνομάρτυρας δημοσιογράφος και εκδότης της εφημερίδας «Εποχή» της Τραπεζούντας, Ν.Καπετανίδης, σε πρωτοσέλιδο άρθρο στις 31 Οκτωβρίου 1919 με τίτλο «Αι Στατιστικαί», τονίζει την αναγκαιότητα της επίσημης καταγραφής του ελληνικού πληθυσμού και την αξιοποίηση της στατιστικής επιστήμης. Αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η στατιστική του πληθυσμού, η στατιστική των προσφύγων και των μεταναστών, η στατιστική των γεννήσεων και της θνησιμότητας, η στατιστική των πολλών και διαφόρων αιτίων της όποιας ελληνικής κακοδαιμονίας, η στατιστική των επαγγελμάτων, των υπαλλήλων, των διδασκάλων, των ιερέων, των εμπόρων, των τεχνικών, όλος αυτός ο μεγάλος πίνακας θα χρησίμευε, αντί πάσης άλλης γνώμης και κρίσεως, ως ο ασφαλέστερος και λαμπρότερος προβολέας, μέσω του οποίου θα εξάγονταν σοφά συμπεράσματα, ώστε να εδραιωθεί μια πιο συστηματική και τελεσφόρος εθνική εργασία!» (Από το βιβλίο του Κ. Φωτιάδη για τη Γενοκτονία των Ποντίων).
Το 1870 ο πληθυσμός του Πόντου υπολογιζόταν σε 1 εκατομμύριο από το οποίο οι 650,000 ανήκαν στην νομαρχία της Τραπεζούντας, οι 250,000 στην ποντιακή περιοχή της Σεβάστειας και οι 100,000 στη νομαρχία Θεοδοσιουπόλεως. Ως προς τη φυλή επικρατέστερη ήταν η ελληνική και έπειτα ερχόταν η οθωμανική, η αρμενική και οι άλλοι λαοί (Κιρκάσιοι, Λαζοί, Ίβηρες, Πέρσες, Κούρδοι). Ωστόσο ανάμεσα στους ελληνικής καταγωγής υπήρχαν πολλοί μουσουλμάνοι, οι οποίοι αναγκάστηκαν να ασπαστούν τον ισλαμισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ιστορικός Δ. Κιτσίκης αναφέρει ότι «ο ισλαμικός προσηλυτισμός είχε ως αποτέλεσμα την αλλοίωση του εθνοφυλετικού και πολιτισμικού χάρτη και ότι εν μέρει ο τουρκικός λαός είναι ελληνικής και γενικότερα χριστιανορθόδοξης καταγωγής. Ο αφομοιωμένος μικρασιατικός ελληνισμός μαζί με τις υπόλοιπες αυτόχθονες εθνότητες που αλλαξοπίστησαν αποτελούν σήμερα το σημαντικότερο ποσοστό του τουρκικού λαού!
Πριν την άλωση της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς το 1461, ο πληθυσμός της ήταν πάρα πολύ ακμαίος. Στη συνέχεια όμως λόγω της καταπίεσης και της οικονομικής εκμετάλλευσης μεγάλο μέρος του πληθυσμού της μετατοπίστηκε. Στους χριστιανούς με ελληνική καταγωγή αιτία του διασκορπισμού ήταν οι βιαιοπραγίες των Τούρκων και ο μωαμεθανικός προσηλυτισμός. Ειδικά για τους κατοίκους της ενδοχώρας (π.χ. Χαλδεία και Καππαδοκία) οι μετακινήσεις προς τα παράλια ή προς τα εμπορικότερα μέρη έγιναν λόγω ελλείψεως «ησυχίας και πόρων». Οι πολλές αυξομειώσεις στον ελληνικό πληθυσμό οφείλονται και στην αναγκαστική έξοδο πολλών καταπιεζόμενων Ελλήνων προς την ομόθρησκη Ρωσία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγγραφέας Μ. Κορομηλά, τους Βυζαντινούς πρόσφυγες στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στην Αγία Ρωσία ακολούθησαν κατά καιρούς μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα: 1453, 1774, 1828, 1878… Φαναριώτες, Μακεδόνες, Ηπειρώτες και Μωραϊτες στη Βλαχομπογδανία. Κυκλαδίτες φυγάδες στην Κριμαία και στην Αζοφική. Χιώτες, Πόντιοι και Ανατολίτες στον Καύκασο, στη Γεωργία, στο Αζερμπαϊτζάν. Επτανήσιοι στον Δούναβη… Φυσικά όλη αυτή η μαυροθαλασσίτικη πανσπερμία έστελνε τα παιδιά της στη Μεγάλη του Γενους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη ή σε άλλα ιδρύματα της Πόλης. Το 1917 ζούσαν στη Ρωσία 750,000 Έλληνες. Για λόγους εθνικής επιβίωσης πολλοί βέβαια πήραν και το δρόμο των απάτητων βουνών του Πόντου, όπου και έκτισαν νέα χωριά και πόλεις και δημιούργησαν νέο αδούλωτο ελληνικό πολιτισμό.
Κατά τον Δ. Οικονομίδη, ο πληθυσμός όλου του Πόντου πριν αρχίσουν οι γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ελλήνων στα χωρογραφικά όρια Σινώπης – Βατούμ και σε έκταση 71,500 τ.χλμ ανερχόταν σε 2 εκατομμύρια. Ο ελληνικός πληθυσμός με τις πιο συντηρητικές απογραφές ανερχόταν σε 700,000 άτομα στην Τραπεζούντα, στη Σινώπη, στην Αμάσεια, στο Καραχισάρ, στην Τοκάτη. Την ύπαρξη 700,000 Ελλήνων αναγνώρισε και η κυβέρνηση του Κιαμήλ Πασά το 1912 , όταν ήρθε σε συμφωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο για κοινή κατανομή βουλευτικών εδρών. Στον αριθμό των 700,000 δεν υπολογίζονται οι ελληνόφωνοι μουσουλμάνοι με ελληνική συνείδηση ούτε οι κρυπτοχριστιανοί του Πόντου. Επίσης το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών της Μέλπως Μερλιέ εντόπισε στον Πόντο 1454 ελληνικούς οικισμούς. Ο ελληνικός χαρακτήρας της περιοχής είναι αναμφισβήτητος, καθώς όλος ο οικονομικός βίος, η βιοτεχνία, το εμπόριο και η εκπαίδευση βρισκόταν στα χέρια Ελλήνων. Συνοψίζοντας, υποστηρίζουμε ότι η θρησκεία δεν αντανακλούσε στις περισσότερες περιπτώσεις την καταγωγή. Εθνολογικά οι Έλληνες ήταν η πολυπληθέστερη πληθυσμιακή ομάδα το 1914 με περί τους 700,000 Έλληνες ορθόδοξους, 190,000 μωαμεθανούς ελληνικής καταγωγής και 43,000 Έλληνες κρυπτοχριστιανούς.Δήμητρα Ν. Ρετσινά
