 |
Ένας Λόγος Για Τη Μοναξιά
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Κατηγορία: Starlight
- Δημοσιεύθηκε : Παρασκευή, 16 Νοεμβρίου 2012 10:38
"Είσαι σ’ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο, γεμάτο κόσμο, φωνές, μουσικές και χρώματα. Και έχεις ένα κενό μέσα σου. Νιώθεις μόνος ..."
Αυτή είναι η μοναξιά. Αυτή η συναίσθηση μόνο της ύπαρξης σου και της μοναδικότητας σου ακόμη και όταν είσαι μέσα στο πλήθος. Κάποιοι από εμάς τη φοβούνται. Άλλοι τη ζητάνε απεγνωσμένα. Την ταυτίζουν άλλοτε με τη στεναχώρια και άλλοτε με την ελευθερία.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο μοναξιά;
Υπάρχει μεγάλη διάφορα μεταξύ του να περνάς κάποιο χρόνο μόνος σου και του να νιώθεις μόνος σου. Στην πρώτη περίπτωση θες απλά να περάσεις λίγο χρόνο μακριά από τους άλλους – όλοι μας χρειαζόμαστε περιόδους ηρεμίας και περισυλλογής. Το δικαίωμα να μπορείς να μείνεις μόνος είναι η αρχή της ελευθερίας σου. Στη δεύτερη περίπτωση αισθάνεσαι ένα αόριστο κενό στη ζωή σου. Το κενό αυτό συχνά οφείλεται στην έλλειψη των «σωστών» ανθρώπων γύρων σου. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι αισθανόμαστε μοναξιά όταν έχουμε λιγότερες διαπροσωπικές σχέσεις από όσες θα επιθυμούσαμε ή όταν αυτές οι σχέσεις δεν είναι τόσο ικανοποιητικές όσο θα θέλαμε. Υπάρχει δηλαδή ένα κενό μεταξύ των προσδοκιών μας και της πραγματικότητας.
Υπάρχει μεγάλη διάφορα μεταξύ του να περνάς κάποιο χρόνο μόνος σου και του να νιώθεις μόνος σου. Στην πρώτη περίπτωση θες απλά να περάσεις λίγο χρόνο μακριά από τους άλλους – όλοι μας χρειαζόμαστε περιόδους ηρεμίας και περισυλλογής. Το δικαίωμα να μπορείς να μείνεις μόνος είναι η αρχή της ελευθερίας σου. Στη δεύτερη περίπτωση αισθάνεσαι ένα αόριστο κενό στη ζωή σου. Το κενό αυτό συχνά οφείλεται στην έλλειψη των «σωστών» ανθρώπων γύρων σου. Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι αισθανόμαστε μοναξιά όταν έχουμε λιγότερες διαπροσωπικές σχέσεις από όσες θα επιθυμούσαμε ή όταν αυτές οι σχέσεις δεν είναι τόσο ικανοποιητικές όσο θα θέλαμε. Υπάρχει δηλαδή ένα κενό μεταξύ των προσδοκιών μας και της πραγματικότητας.”Μοναξιά είναι να έχεις πολλά να δώσεις αλλά κανέναν για να τα δώσεις.”
Τι κάνετε όταν αισθάνεστε μόνοι;
Το 50% των ερωτηθέντων απαντούν: διαβάζω, ακούω μουσική, ή τηλεφωνώ σε ένα φίλο ή μια φίλη.
Το σύνολο των αντιδράσεων μπορούν να καταταχθούν σε τέσσερις κατηγορίες:
α) ενεργητική μοναξιά (δουλειά, χόμπι, διάβασμα, μουσική),
β) κοινωνικές δραστηριότητες (ένα τηλέφωνο, μια επίσκεψη, κλπ.),
γ) συγκέντρωση σε άλλες ουδέτερες δραστηριότητες (ψώνια, οδήγηση), και
δ) θλίψη και παθητική στάση (TV, ύπνος, φαγητό, ποτό, ναρκωτικά, κάνοντας τίποτα).
α) ενεργητική μοναξιά (δουλειά, χόμπι, διάβασμα, μουσική),
β) κοινωνικές δραστηριότητες (ένα τηλέφωνο, μια επίσκεψη, κλπ.),
γ) συγκέντρωση σε άλλες ουδέτερες δραστηριότητες (ψώνια, οδήγηση), και
δ) θλίψη και παθητική στάση (TV, ύπνος, φαγητό, ποτό, ναρκωτικά, κάνοντας τίποτα).
Η επίγνωση αυτών των αντιδράσεων και η αντίληψη ότι, όπως τα κανάλια της τηλεόρασης, έτσι και αυτές μπορεί να αλλάξουν εάν εσείς το επιλέξετε είναι το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της μοναξιάς.
Καταπολέμησε τη μοναξιά σου
Κάνε τη μοναξιά σύμμαχό σου
Φυσικά και όλοι χρειαζόμαστε κόσμο γύρω μας. Είμαστε όντως φύσει κοινωνικοί, χρειαζόμαστε την αλληλεπίδραση, το γέλιο, την επικοινωνία. Έρχονται περίοδοι της ζωής μας, που οι «σωστοί» άνθρωποι απουσιάζουν και μοιάζει εξαιρετικά δύσκολο το να βρούμε κάποιον να μας καταλαβαίνει, να ταυτίζεται μαζί μας, να μας ταιριάζει. Η λύση όμως δεν είναι η απομόνωση, η απογοήτευση και η κατάθλιψη. Όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα θες και είσαι μόνος, πρέπει πολύ απλά να αγαπήσεις τη μοναξιά σου και να τη μετατρέψεις σε ένα υγιές ταξίδι αυτογνωσίας. Η μοναξιά όταν την αγκαλιάζουμε σωστά μπορεί να γίνει ο πιο σημαντικός σύμμαχος. Μαζί της, μάθε ν’αγαπάς τον εαυτό σου. Είναι ο καλύτερός σου φίλος. Μαζί γεννηθήκατε, μαζί θα πεθάνετε. Ανακάλυψέ τον εκ νέου.
Συχνά μέσα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις, κάνουμε το λάθος να αξιολογούμαστε μέσα από τους άλλους λαμβάνοντας μία διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού μας. Ώντας μόνοι μας, όμως, μπορούμε να δούμε πιο καθαρά τι είμαστε.
Εκμεταλλεύσου λοιπόν τη μοναξιά σου προς όφελός σου! Κάνε πράγματα που θα σε γεμίζουν, που θα σε ολοκληρώνουν. Μη φοβάσαι να πας μόνος στο σινεμά, στη βιβλιοθήκη, στην καφετέρια. Να ακολουθήσεις τις αγαπημένες σου δραστηριότητες. Να διαβάσεις, να μάθεις, να ταξιδέψεις.
Μόνος= ελεύθερος=ολοκληρωμένος.
Το πιο δυνατό άτομο στον κόσμο είναι αυτό που στέκεται μόνο του (H. Ibsen)
Καλώς ή κακώς, όταν καταφέρεις η μοναξιά σου να σε ολοκληρώσει, τότε θα πάψεις να είσαι μόνος. Είναι μεγάλη αλήθεια, ότι ένας υγιής ολοκληρωμένος μοναχικός άνθρωπος επειδή είναι πολύ ελκυστικός, σύντομα παύει να είναι μοναχικός. Ακόμη και όταν πάψεις να είσαι μοναχικός όμως, μη ξεχάσεις να βάζεις στο χρόνο σου αυτές τις μικρές, πολύτιμες στιγμές μοναξιάς.
”Αυτοί οι οποίοι συνοδεύονται από υγιείς σκέψεις δεν είναι ποτέ μόνοι” (P. Sidney)
Μαρία Λώλου
.........Απόσπασμα της Λένας Παππά..............
Ένας λόγος για τη µοναξιά
Ήσυχο βράδυ Κυριακής µε το ανοιχτό βιβλίο, τα σκόρπια χαρτιά στην παραµέσα κάµαρα τα παιδιά γελάνε. Αυτό το γέλιο ξαφνικά µε αναστατώνει πλούσιο, πηγαίο, ξέγνοιαστο, σα σπάνιο ρόδο. Αν τη γράψω κάπου, π.χ. σ’ ένα ηµερολόγιο, αυτή τη µικρή στιγµή να τη θυµάµαι - όχι, δεν θέλω να τη γράψω. Κάποια µέρα ξαναδιαβάζοντάς το θα λυπηθώ, γιατί ο καιρός περνάει και τα παιδιά δεν θα είναι τότε πια παιδιά - όχι δεν θέλω να γράψω τίποτε πουθενά, σκέφτοµαι και τροµάζω µ’ αυτά που σκέφτοµαι και λέω πως είναι η µοναξιά που µε κάνει να τα βλέπω όλα µ’ αυτή τη σκληρή µατιά, όλα υπονοµευµένα µε φθορά, όλα πατιναρισµένα µε θάνατο, είναι, λέω, η µοναξιά που καταλύει σιγά σιγά τις καλές µου δυνάµεις, αυτή η φάουσα που δίχως να θέλω µε σκέπασε σαν σφικτός κισσός, αµέσως µόλις συνειδητοποίησα την ύπαρξή µου, η λάµια που κουβαλάω στο αίµα µου µέσα η αχόρταγη, ο σκοτεινός µου έρωτας, η άσπρη στέπα που µέσα της χάνοµαι, η άλλη όψη της µοίρας µου.
Ήσυχο βράδυ Κυριακής µε το ανοιχτό βιβλίο, τα σκόρπια χαρτιά στην παραµέσα κάµαρα τα παιδιά γελάνε. Αυτό το γέλιο ξαφνικά µε αναστατώνει πλούσιο, πηγαίο, ξέγνοιαστο, σα σπάνιο ρόδο. Αν τη γράψω κάπου, π.χ. σ’ ένα ηµερολόγιο, αυτή τη µικρή στιγµή να τη θυµάµαι - όχι, δεν θέλω να τη γράψω. Κάποια µέρα ξαναδιαβάζοντάς το θα λυπηθώ, γιατί ο καιρός περνάει και τα παιδιά δεν θα είναι τότε πια παιδιά - όχι δεν θέλω να γράψω τίποτε πουθενά, σκέφτοµαι και τροµάζω µ’ αυτά που σκέφτοµαι και λέω πως είναι η µοναξιά που µε κάνει να τα βλέπω όλα µ’ αυτή τη σκληρή µατιά, όλα υπονοµευµένα µε φθορά, όλα πατιναρισµένα µε θάνατο, είναι, λέω, η µοναξιά που καταλύει σιγά σιγά τις καλές µου δυνάµεις, αυτή η φάουσα που δίχως να θέλω µε σκέπασε σαν σφικτός κισσός, αµέσως µόλις συνειδητοποίησα την ύπαρξή µου, η λάµια που κουβαλάω στο αίµα µου µέσα η αχόρταγη, ο σκοτεινός µου έρωτας, η άσπρη στέπα που µέσα της χάνοµαι, η άλλη όψη της µοίρας µου.
Υπάρχουν πολλών ειδών µοναξιές: η µοναξιά του χρυσόψαρου στη γυάλα είναι η φοβισµένη µοναξιά. Του πουλιού στο κλουβί είναι η βασανισµένη µοναξιά. Του φονιά µέσα στο µυστικό του η επικίνδυνη µοναξιά. Του καλόγερου στη σκήτη του η ευδαιµονική µοναξιά. Του άρρωστου πάνω στο χειρουργικό τραπέζι, του µελλοθάνατου στο κελί του, η εναγώνια µοναξιά. Του ενός µέσα στο πλήθος το αδιάφορο η απελπισµένη µοναξιά, του ποιητή µέσα στα όνειρά του η γόνιµη µοναξιά. Μα η µοναξιά του ανθρώπου µπροστά στο αίνιγµα της ύπαρξής του είναι η κορυφαία, η πιο τραγική κι αγιάτρευτη µοναξιά.
Αφόντας αποκόπηκε ο λώρος που τον έδενε µε τη µητέρα και πετάχτηκε έξω απ’την αµνιακή του ευδαιµονία ο άνθρωπος, στον ορθάνοιχτο ξένο κόσµο, µονάχος ζει κι επιβιώνει ανάµεσα σε πλήθος άλλους µόνους, και πάσχει και πεθαίνει µόνος, παρ’ όλα τα φώτα και τους φίλους και τους συγγενείς, δίχως να υπάρχει αγάπη, πλούτος, δόξα ικανή να εξαγοράσει αυτή τη µοίρα.
Κι εκείνοι που ποτέ τους δεν προβληµατίζονται, έρχεται κάποια στιγµή που µένουν άναυδοι µόλις το πικρό της ρίγος τους αγγίξει, αθέλητα, γιατί για όλους έρχεται κάποτε αυτή η στιγµή, όσο κι αν την αποφεύγουν. Μονάχα τα παιδιά την αγνοούν µη έχοντας ακόµα δοκιµάσει το µήλο που εξαιτίας του χάσαµε τον Παράδεισο το µήλο ήταν η Γνώση, κι η Γνώση είναι η Αλήθεια, η Αλήθεια Ελευθερία κι η Ελευθερία Μοναξιά...
Αν µπορούσα να τη ζωγραφίσω, θα’φτιαχνα µόνο δυο µεγάλα µαγνητικά µάτια, που σου κατακυριεύουν την όραση, καθώς το φίδι το πουλί. Είναι αναγκαία η µοναξιά, λέει ο Ρίλκε⋅ κάποτε πρέπει να αποσύρεται κανείς στον εαυτό του, µακριά από τους αλαλαγµούς του πλήθους. Αυτή είναι η εσωτερική µοναξιά, η πιο αληθινή, η πιο µαρτυρική, που δεν γιατρεύεται και δεν παρηγοριέται µε τίποτα. Όµως κι η πιο σωτήρια, η πιο κερδοφόρα. Μέσα της βρίσκω τον βαθύν εαυτό µου, τον συλλαµβάνω, τον γνωρίζω, τον ελέγχω, τον παρατηρώ, νιώθω σαν το δέντρο που σκύβει και βλέπει τις ρίζες του. Το κέρδος µου πάντα ήτανε που µου άνοιγε τα σκοτεινά, τα αλλόκοτα και τα δαιδαλώδη, ενώ απάνω µου φυσούσε ο άνεµος των άλλων κόσµων.
Κάθε φορά µε γκρεµίζει για να µε ξαναχτίσει απ’την αρχή, µε θεµέλια βαθύτερα. Χωρίς αυτήν τι θα ήµουν -ένα πάνω- κάτω, µια σκέτη αναπνοή, ένας εαυτός χωρίς αντίκρισµα. Μέσα της σαν σε αγκαλιά µητέρας ξαναβρίσκοµαι µαζεύοντας τα σκόρπια κοµµάτια µου που η ορµή της ζωής σφεντόνισε στους πέντε ανέµους γίνοµαι πάλι ολόκληρη να µπορώ να υπάρχω.
Η µοναξιά είναι στάση ψυχής και προφητεία και επανάσταση, ανησυχία και δαπάνη ζωής, πυρακτωµένη αγωνία του όντος, πικρότατη σοφία και καηµός αβάσταχτος. Η οικογένεια, η κοινωνία, ο έρωτας προσπαθούν ν’απαλύνουν το άλγος της γνωριµίας της. Μόλις όµως τη συνειδητοποιήσει κανείς, µένει απαρηγόρητος σ’όλη του τη ζωή. Είναι ο γύπας που τρώει τα σωθικά µας, ο φοβερός καθρέφτης, το πικρό πουκάµισο του Νέσσο, το κενό κέλυφος κάτω απ’τα δάχτυλα της δίψας μας. Αγοήτευτη, αµάραντη, µακρόσυρτη τυραννία, απάνθρωπη µητέρα, σκοτεινή γοητεία, το άλλο εγώ µας, ο πλούτος κι η πληγή µας η µυστική, κοινή µας µοίρα, η λυδία λίθος που δοκιµάζει το µέταλλό µας, πολύτιµη συντρόφισσα και λίθος µέγας χαρά σε κείνον που σαν άλλος άγγελος τετραφτέρουγος τον αποκυλά και βγαίνει έξω αναστηµένος.
Όλα τα θαυµαστά γίνονται µες στη µοναξιά: το µπουµπούκι, το κουκούλι, το έργο το πνευµατικό, κι ο Θεός, τον κόσµο που τον έπλασε µονάχος, έπειτα από αιώνες µοναξιάς αβάσταχτης. Μοναξιά δεν σηµαίνει µόνο απόσυρση από τα εγκόσµια, αποµόνωση και περισυλλογή, ούτε φυγή, άρνηση, απραξία, που συνοδεύονται από έπαρση και χαλαρότητα και αθυµία. Σηµαίνει καµίνευµα σε υψηλές πνευµατικές, µεταφυσικές θερµοκρασίες, σηµαίνει µόχθο Σισύφου στο κακοτράχαλο βουνό του αινίγµατος...
Λένα Παππά
