Το στενάκι, η πύλη και η άγκυρα
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Mindfield
- Δημοσιεύθηκε : Σάββατο, 11 Μαϊος 2013 01:06
Σε κάθε πόλη γεμάτη ζωντάνια, ρυθμό και κόσμο υπάρχουν κάποια μικρά, στενά, συνήθως ανήλιαγα δρομάκια που μέσα σε μερικά μόνο μέτρα σε μεταφέρουν σ’ ένα κόσμο διαφορετικό απ’ αυτόν που μέχρι τώρα ήσουν. Είτε με τη βαβούρα, είτε με τη σιωπή τους. Είτε με τους τουρίστες, είτε με τους ντόπιους γέρους που έχουν το στέκι τους. Με το οτιδήποτε.
Βαρκελώνη. Κατεβαίνεις τη La Rambla, μια Αριστοτέλους στο δεκαπλάσιο μήκος, μια Γούναρη στο διπλάσιο πλάτος. Στρίβεις αριστερά στο πεζοδρομημένο στενάκι, τρία ποδήλατα με το ζόρι χωράνε να περάσουν. Αν είσαι κλειστοφοβικός έχεις έναν παραπάνω λόγο να ιδρώνεις, πέρα απ’ τη ζέστη και την υγρασία της καλοκαιρινής Μεσογείου. Ξαφνικά, ξεπετάγεται ένα χρωματιστό μπαράκι. Με τις μουσικές του, με τις μπύρες του, με τις φυσιογνωμίες του. Όλα τόσο διαφορετικά απ’ αυτά που συμβαίνουν εκατό μέτρα παραπέρα. Θεσσαλονίκη. Μία μικρογραφία της Βαρκελώνης, βουτηγμένη απ’ την κορφή ως τα νύχια, ή απ’ τα κάστρα ως το λιμάνι αν προτιμάτε, στο μπουκαλάκι με τα αρώματα των Βαλκανίων και όλων των άλλων λαών που κατά καιρούς έχουν ζήσει εδώ. Κατρακυλάς, λοιπόν, τη Γούναρη και, προσπερνώντας κάθε καρυδιάς καρύδι στο δρόμο σου, κάνεις δεξιά στο στενάκι. Ένα τρομερά όμοιο με το προηγούμενο μπαράκι σε περιμένει. Με τις μουσικές του, με τις μπύρες του, με τις φυσιογνωμίες του. Όλα τόσο διαφορετικά απ’ αυτά που συμβαίνουν είκοσι μέτρα παραπέρα.
Τέτοια στενάκια και τέτοια μπαρ μπορείς να βρεις σχεδόν σε κάθε μεγάλη ή μικρή πόλη. Δεν είναι μόνο αυτά όμως. Δεν είναι μόνο οι χώροι διασκέδασης και χαλάρωσης. Υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν ατελείωτες ώρες και μέρες σε κάποιο μέρος που ανήκει σ’ ένα διαφορετικό κόσμο, με άλλη γλώσσα, άλλες ιδιαιτερότητες και συνήθειες. Κι όλα αυτά μια ανάσα απ’ το κέντρο της πόλης, τους δρόμους της οποίας πριν λίγο κατρακυλούσες. Τέτοιου είδους «κόσμοι» συχνά σου αποκαλύπτονται σε ταξίδια, είτε στη χώρα σου είτε στο εξωτερικό. Αν είσαι αρκετά τυχερός, μπορεί να τους ανακαλύψεις και στα μέρη σου, απλά κάνοντας ένα βήμα παραπέρα απ’ εκεί που είχες σταματήσει την κατρακύλα το προηγούμενο Σάββατο. Αυτοί οι «κόσμοι» είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με τα ταξίδια. Και τι μένει από δαύτα αν η πόλη σου δεν είναι αρκετά τυχερή ώστε να έχει πολιτισμικά στοιχεία από Κίνα και Πακιστάν μέχρι Νιγηρία, Ευρώπη και Αμερική στην καθημερινότητά της; Ή αλλιώς, τι μένει χωρίς τους μετανάστες και τους τουρίστες; Τα λίγα αυτά που απομένουν, είναι οι αφετηρίες των ταξιδιών. Τα τρένα, τα αεροπλάνα και τα καράβια. Τα τρένα είναι ό,τι πιο κοντινό στις καθημερινές μετακινήσεις μας. Τα αεροπλάνα απ’ την άλλη, μπουχτισμένα στους κανόνες ασφαλείας και τα συναφή, δε σ’ αφήνουν να χαρείς το ταξίδι. Τα καράβια όμως… Στα καράβια ζεις το ταξίδι, το καταλαβαίνεις απ’ το χρόνο που χρειάζεται, βλέπεις τις αλλαγές να εξελίσσονται αργά, μπροστά στα μάτια σου, μυρίζεις τη θάλασσα. Ίσως να είναι μόνο στο μυαλό σου έτσι. Ίσως πάλι να φταίει ο Καββαδίας που σκέφτεσαι μ’ αυτό τον τρόπο.
Ο τρόπος αυτός σε οδηγεί στο να διάλεγες το λιμάνι, αν ήσουν αναγκασμένος να διαλέξεις, ως το μέρος απ’ το οποίο θα περνούσες αυτόν τον «άλλο κόσμο». Περνάς, λοιπόν, εκείνη τη βαριά πόρτα ή τη μεγάλη μπάρα με την πινακίδα «απαγορεύεται η είσοδος στους μη έχοντες εργασία» και, όπως τα μικρά μπαράκια, βλέπεις τον «άλλο κόσμο» να ανοίγεται μπροστά σου. Ακούς το θόρυβο της πόλης σου πίσω σου, ενώ εσύ είσαι έτη φωτός μακριά. Σκέφτεσαι αυτό που είχες διαβάσει μικρός σε κάποιο βιβλίο. «Το πιο γρήγορο πράγμα στον κόσμο είναι ο νους.» Μετά σκέφτεσαι πως κάποιοι περνούν καθημερινά αυτή την πόρτα και αναρωτιέσαι πόσο διαφορετικό είναι το να βρίσκεσαι εκεί έχοντας πηδήξει ένα φράχτη στα μουλωχτά ή έχοντας σπρώξει την πόρτα λέγοντας καλημέρα στο συνάδελφο στην πύλη. Δε σταματάει εκεί όμως. Αυτός ο μαγικός και μαγεμένος «άλλος κόσμος» είναι απλά ένα σκαλοπάτι για παραπέρα. Επειδή αλλιώς είναι να κάθεσαι στο λιμάνι δίπλα στο καράβι, αλλιώς στη γέφυρα, βλέποντας την πόλη σου όπως δύσκολα θα την ξαναδείς, όσο είναι δεμένο κι αλλιώς όταν η πλησιέστερη στεριά είναι κάμποσα χιλιόμετρα μακριά. Κι αυτοί οι κόσμοι ανά δύο εφάπτονται, και υπάρχουν άνθρωποι που ένα μεγάλο μέρος της ζωής τους είναι σε κάποιον απ’ τους δύο «μη συνηθισμένους κόσμους», τόσο μεγάλο που ώρες-ώρες οι ίδιοι ξεχνάνε πόσο τυχεροί είναι ή πόσο τους ζηλεύεις. Για κάποιους αναρωτιέσαι, πώς αντέχουν και μοιράζουν τη ζωή τους σ’ αυτούς τους κόσμους. Πώς αντέχει ένας λιμενεργάτης και δε μπαρκάρει, έχοντας δει τη θάλασσα από ψηλά, την πόλη του όσο λίγοι και έχοντας κοιτάξει την άγκυρα που καλεί; Τι κουβαλάει ένας ναυτικός και συνεχίζει το ταξίδι, αφήνοντας πίσω οικογένεια και φίλους, «δύο κόσμους» μακριά του;
Και μετά βγαίνεις, επιστρέφεις απότομα. Στην κοσμάρα σου για λίγο στην αρχή και μετά στον όμορφο (αλλά όχι τόσο όμορφο), πραγματικό κόσμο σου. Θέλεις να γυρίσεις, αλλά ξέρεις πως δεν είναι και τόσο εύκολο. Αρχίζεις πάλι να σεργιανάς στην πόλη σου, την ξέρεις σαν την παλάμη σου. Προσπαθείς να πηγαίνεις μόνο απ’ τα στενάκια. Όσο γίνεται. Βλέπεις κόσμο έξω, διασκεδάζουν. Αναρωτιέσαι πόσοι απ’ αυτούς μπορεί να έχουν δει αυτά που είδες. Σκέφτεσαι πως υπάρχουν και χειρότερα, αυτοί τουλάχιστον έχουν ανακαλύψει τα στενάκια. Μετά σου γυρνάει το μυαλό και ψάχνεις για κάποιον που να ταιριάζει στον «κόσμο - σκαλοπάτι», που τώρα κάνει βάρδια «εκτός»… ή «εντός», όπως το δει κανείς. Πώς μοιάζει όμως; Χαρούμενος ή μελαγχολικός; Εξωστρεφής ή λιγομίλητος; Πασχίζεις να χτίσεις το προφίλ του, αλλά σου λείπουν εμπειρίες μιάμισης ζωής.
Περνάς απ’ το μπαράκι στο στενάκι. Ο καιρός είναι καλός και έχει μόνο ένα άδειο τραπεζάκι. Δεν αντιστέκεσαι: «ένα μεγάλο βαρέλι» κάνεις νόημα στη σερβιτόρα από μακριά. Ρεμβάζεις, χαζεύοντας μία τις φυσαλίδες στη μπύρα σου και μια τον κόσμο τριγύρω. Μετά προσέχεις τη φωνή του David και ξανακάνεις το «ταξίδι» απ’ την αρχή, πριν αρχίσεις να σκέφτεσαι το ταξίδι που θα κάνεις για να τον δεις στην περιοδεία που ανακοίνωσε…
Δημήτρης Όρλης
