Συνέντευξη με το συγγραφέα και ηθοποιό Στάθη Νικολαΐδη
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Άρθρα & Συνεντεύξεις
- Δημοσιεύθηκε : Κυριακή, 29 Ιουλίου 2018 18:11
Ένας εξαιρετικός ηθοποιός, ένας μοναδικός διευθυντής σκηνής (αλλά και παραγωγής) μας δείχνει περίτρανα ότι είναι και συγγραφέας και μάλιστα συγγραφέας της καρδιάς μας. Το πρώτο του βιβλίο «Γιατί;», το οποίο μάλιστα παρουσιάσαμε πρόσφατα, μιλάει για μια ανθρώπινη ιστορία, μια ιστορία αγάπης, μια ιστορία πάθους, ένα έργο μεταξύ ανθρώπων και μια εμμονή. Αυτή της ανθρώπινης φύσης να βάζει σε λάθος θέση όσα είναι τακτοποιημένα. Ο Στάθης Νικολαΐδης κέρδισε πολύ εύκολα μία θέση στις ψυχές μας και τις βιβλιοθήκες μας και η επόμενη κίνηση ήταν – φυσικά – η αυτονόητη. Συναντηθήκαμε ένα ζεστό απόγευμα, μιλήσαμε για το βιβλίο, για την τέχνη του, για την Πόλη φυσικά και για το θέατρο, τη μεγάλη του αγάπη. Ο άνθρωπος που έχει κάνει άπειρες παραγωγές στέκεται απέναντί μας, απαντά στις ερωτήσεις μας και μας χαρίζει το πιο γλυκό χαμόγελό του; Γιατί; Γιατί, απλούστατα, ο καλλιτέχνης είναι καλλιτέχνης σε όλα του. Ευχαριστούμε θερμά την αεικίνητη Μαρκέλλα Καζαμία, η οποία φρόντισε να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη, καθώς και το ξενοδοχείο POSEIDON για τη φιλοξενία. Όλες οι φωτογραφίες είναι του μοναδικού ΕΜΑΝΟΝ.
Πρώτα απ’ όλα, διάβασα ότι είσαι από την Πόλη…
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κωνσταντινούπολη, πήγα στο δημοτικό… το αναφέρω γιατί (το βιβλίο) έχει πινελιές και από μένα… Πήγα στο δημοτικό, στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Το έκτισε ο Ζάππας και είναι όσο το κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδας τρεις φορές! Μόνο η θεατρική του αίθουσα παίρνει εξακόσια άτομα! Εκεί μέσα είχε η θεία μου, ως διευθύντρια, ένα τεράστιο διαμέρισμα. Κι αυτό το έζησα κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρα, αλλά και τα βράδια, με τη γιαγιά και τον παππού. Στη συνέχεια πήγα στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, τελείωσα, δούλεψα και δύο χρόνια στον τουρισμό και 27 Μαΐου του 1974, όπως γράφει και στο βιβλίο – γιατί είναι δική μου αυτή η πινελιά – μπήκα στο καράβι κι έφυγα. Άσχετα αν μετά «πάντρεψα» τον ήρωα με κάποιες δικές μου πινελιές.
Πέρα του ότι είσαι από την Πόλη, μιλάς τα τουρκικά σαν μητρική σου γλώσσα, μιλάς ελληνικά και γαλλικά, έχεις τελειώσει τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, αλλά και τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών…
Εκεί που με ώθησε η Μελίνα Μερκούρη…
…που είναι ό,τι πιο δύσκολο, σπασονεύρικο και απαιτητικό υπάρχει, όσον αφορά τη μουσική και την τέχνη του ηθοποιού.
Όταν πήγα στη σχολή, πήγα σε ηλικία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που πήγαιναν «κανονικά» τότε. Δούλευα σε ένα μεγάλο τουριστικό γραφείο και πήγαινα μετά τη δουλειά μου, με το κοστούμι, τη γραβάτα και τη Samsonite τσάντα… Ξέρεις πώς είναι στις σχολές. Κοιτάζουν να βρουν όλες/όλοι το γκομενίτσο, τη γκομενίτσα… Εγώ τους έλεγα ότι δεν με ενδιαφέρουν όλα αυτά και ότι είχα έλθει να μάθω, να παρακολουθήσω, να κάνω ό,τι μπορώ. Συμμαθητές μου στη σχολή ήταν τότε ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και η Μαρί Κωνσταντάτου. Βέβαια, οι σχολές είναι να σου δώσουν κάποια «κλειδιά». Αν μόνος σου δεν δουλέψεις κάποιες καταστάσεις, τότε δεν κάνεις τίποτα. Εξ ου και στη σχολή θυμάμαι ότι ήταν καμιά εικοσπενταριά παιδιά και βγήκαν και δούλεψαν τρία ή τέσσερα… με το ζόρι… Για μένα μεγάλο σχολείο ήταν το ερασιτεχνικό θέατρο. Ξεκίνησα με ένα φοβερό θεατράνθρωπο από την Κωνσταντινούπολη, το Σπύρο το Λύνα, ο οποίος ανέβαζε φοβερές παραστάσεις. Και στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί δεν είχα την τύχη γιατί εργαζόμουν παρά πολύ, εδώ στην Ελλάδα όμως φτιάξαμε τον Ερασιτεχνικό Θίασο Κωνσταντινουπολιτών και ανεβάζαμε φοβερές παραστάσεις και μία από τις παραστάσεις ήταν ο «Λεπρέντης» του Χουρμούζη, όπου είχα την τύχη να με δει η Μελίνα… είχε έλθει ο Σακελλάριος… Πολλοί και διάφοροι. Μετά έκανα παρουσιάσεις καλλιτεχνικών προγραμμάτων. Βράβευσα τη «Λωξάντρα», με Μίμη Πλέσσα, με Χατζηνάσιο, με αδελφές Καλουτά… Έκανα προγράμματα ζωντανά, σε μεγάλα ξενοδοχεία, με παρουσιάσεις μόδας… Απλώς, δεν κάθομαι ποτέ ήσυχος!
Το βιβλίο αναφέρεται σε μία αληθινή ιστορία. Αφορά τη λατρεμένη σου θεία, η οποία ήταν και απίστευτα καλλιεργημένος άνθρωπος. Φαντάζομαι ότι υπήρχαν κάποιες σημειώσεις, κάποια χαρτιά μέσα σε ένα συρτάρι. Αλλά το να βγει όλο αυτό σε βιβλίο… Πώς ξεκίνησε;
Από μικρός λάτρευα να γράφω… Έγραφα εκθέσεις, έγραφα γράμματα… Σε μια από τις τελευταίες μου τάξεις στη Μεγάλη του Γένους Σχολή – δεν θα το ξεχάσω – στο μάθημα της βιολογίας, μας είχαν βάλει τέσσερις ερωτήσεις… Το άριστα ήταν το δέκα… έπρεπε να πάρεις δυόμισι σε κάθε ερώτηση. Έπρεπε να απαντήσεις τουλάχιστον σε δύο για να πάρεις πέντε, που ήταν η βάση. Λοιπόν, έκατσα κι έγραψα πέντε ή έξι σελίδες, μόνο για ένα θέμα και πήρα δέκα! Περισσότερο βαθμολόγησε η καθηγήτρια τον τρόπο αφήγησής μου, παρά την απάντηση που έδωσα… Τι θέλω να πω μ’ αυτό… Λάτρευα την επικοινωνία και το γράψιμο. Και τότε που δεν υπήρχαν και κομπιούτερ και τέτοια… όλα στο χέρι! Έχω γράψει θεατρικό, έχω γράψει και δύο σήριαλ… Είναι στο συρτάρι ακόμα αυτά, όλα έχουν την τύχη τους. Ή δεν έχουν την τύχη τους… Αυτό το βιβλίο το ξεκίνησα πριν οκτώ χρόνια και το έγραψα με σχεδόν θεατρικούς διαλόγους. Το πήγα σε τρεις μεγάλους θεατρικούς οίκους, άρεσε και στους τρεις… Ο ένας μάλιστα μου είπε ότι θα το ήθελε άμεσα αλλά το είχα γράψει θεατρικά. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό το σύστημα» μου είπε. Κι έμεινε στο συρτάρι… Πριν από δύο χρόνια ξεκίνησε να υπάρχει ξανά ενδιαφέρον… Συζητήσαμε, μου είπαν ότι το θέλουν. Και έκατσα, μέσα σε ένα χρόνο, το άλλαξα όλο και το έφερα στη μορφή που είναι. Όταν τους το πήγα, δεν το ήθελαν γιατί είχαν ψιλό-φαλιρίσει… Εντελώς τυχαία τότε, μία υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων μου πρότεινε δύο οίκους. Έναν που το έστειλα και δεν το πήραν και τις Εκδόσεις Πνοή. Αρχές Αυγούστου έδωσα το βιβλίο. Στα μέσα Σεπτεμβρίου και ενώ είμαι στη Λεωφόρο Συγγρού, στο δρόμο για το θέατρο Ιλίσια – πάω για πρόβα – με παίρνουν τηλέφωνο από τον ένα εκδοτικό οίκο. Δεν το παίρνουν το βιβλίο, δεν μπορούν να το βγάλουν. Τους λέω «Να ‘στε καλά, επιστρέψτε το μου». Φτάνω στους στύλους του Ολυμπίου Διός, ξαναχτυπάει το τηλέφωνο, είναι από τις Εκδόσεις Πνοή. Μου λένε κατενθουσιασμένοι «Το θέλουμε, μπορούμε να συναντηθούμε άμεσα; Αύριο»; Τους λέω «Αύριο δεν μπορώ, θέλετε μεθαύριο»; Συναντηθήκαμε, υπογράψαμε και έτσι προχωρήσαμε. Και έτσι ξεκίνησε η αγάπη. Γράφω άλλα δύο τώρα…
Παράλληλα;
Το ένα είναι πάλι δική μου ιστορία… Ξεκινάει από την Αθήνα και καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη… Είναι μια συγκλονιστική ιστορία. Θέλει βέβαια ακόμα πολύ δουλειά… Το άλλο είναι ένα παλιό, που το «ξαναξεσκόνισα»… Είναι 48 μαγειρικές συνταγές… Η μητέρα μου λάτρευε την κουζίνα και τη λατρεύω κι εγώ. Μαγείρευε πολύ ωραία, είχε παντρέψει την πολίτικη κουζίνα με τη γαλλική κουζίνα και εγώ πήρα την περίοδο 1959-1974 (τη χρονιά που πήγα στο δημοτικό και τη χρονιά που έφυγα από την Πόλη) και εξηγώ τη ζωή των Κωνσταντινουπολιτών μέσα από τις συναντήσεις μας, τις εκδρομές μας, τις εξοχές μας, τους συλλόγους μας, τα πανηγύρια μας και μέσα από κει πώς «ξεπηδάνε» οι συνταγές. Αυτό σχεδόν το έχω τελειώσει, θέλει όμως κι άλλο δούλεμα. Δεν ξέρω ποιο θα βγει πρώτο από τα δύο και αν θα βγει… Οπωσδήποτε μετά από ένα χρόνο… Κι έχω στο νου μου κι άλλα. Μ’ αρέσει. Αισθάνομαι ότι είμαι πάντα έφηβος και ότι θα κάνω και κάτι άλλο για να κατακτήσω, κατ’ αρχήν τον εαυτό μου και μετά όλα αυτά που μου αρέσουν.
Να υποθέσω ότι μαγειρεύεις και εσύ.
Σαφώς και μαγειρεύω! Μαγειρεύω και δημιουργώ, ναι.
Όσον αφορά την ιστορία, εκτυλίσσεται και στην Πόλη και στην Αθήνα;
Ξεκινάει από την Κωνσταντινούπολη. Εκεί υπάρχει και η μαγεία… Και οι δύο κοπέλες από την Κωνσταντινούπολη, όπως και ο ήρωάς μου. Φτάνει στην Αθήνα, ξαναπάει στην Κωνσταντινούπολη… Ξανάρχεται στην Αθήνα και «κλείνει» εκεί, ως μεσήλικας πια. Όλη η ιστορία είναι ότι ο έρωτας, το πάθος, που παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο, γιατί είναι ένα ερωτικό-κοινωνικό μυθιστόρημα… Πώς ο έρωτας παίζει ρόλο στη ζωή μας και πώς ο έρωτας άλλαξε τη ζωή αυτού του ανθρώπου. Η ζωή του έφερε τα πάνω-κάτω και πώς αποφασίζει να εκδικηθεί τον πρώτο του έρωτα με ένα άλλο πρόσωπο που δεν του φταίει σε τίποτα… Το χρήμα παίζει σημαντικό ρόλο. Δεν υπάρχουν αγάπες και έρωτες, αλλά συμφέροντα… Είναι ένα κομμάτι από τη ζωή μας. Το έχω πει και σε άλλες συνεντεύξεις ότι ο κάθε αναγνώστης βρίσκει μέσα εκεί ένα κομμάτι από την προσωπική του ζωή. Όταν το έγραφα αναρωτιόμουν «Γιατί να συμβαίνει αυτό το πράγμα»;
Με τις εκδόσεις Πνοή, από τη μέρα που βγήκε το βιβλίο, έχετε καλή επικοινωνία; Κάνουν ό,τι μπορούν να το στηρίξουν;
Είναι καταπληκτικοί άνθρωποι! Και η Κάκια Ξύδη, που έχει τον εκδοτικό οίκο και ο γιος της, ο Δημήτρης Καραναστάσης, που είναι φιλόλογος και έκανε την επιμέλεια του κειμένου… Είναι άνθρωποι που αγκαλιάζουν τον καλλιτέχνη, είμαστε σαν οικογένεια. Δεν σου κρύβω ότι βγάζουν σχεδόν δύο βιβλία κάθε εβδομάδα. Είμαστε τώρα στην τελική ευθεία για το φεστιβάλ βιβλίου στο Ζάππειο, έχω μάλιστα κάνει και ένα βιντεάκι γι’ αυτό. Θα το δείτε σύντομα. Το υποστηρίζουν, είναι κοντά και χαίρομαι πολύ που δεν είναι ο απρόσωπος εκδοτικός οίκος, αλλά είμαστε σε καθημερινή επικοινωνία για το τι θα κάνουμε, πώς θα το κάνουμε κτλ. Όταν κάναμε την πρώτη παρουσίαση του βιβλίου, απόρησαν… Έχω πάει σε πολλές παρουσιάσεις βιβλίων και σε μεγάλο ποσοστό κοιμήθηκα! Όταν πας σε μια παρουσίαση και ξεκινάει ο άλλος να διαβάζει για μισή ώρα… Πρέπει να το ζωντανέψεις. Ήταν εκεί η Δήμητρα Παπαδήμα, ο Γρηγόρης Βαλτινός, που είναι και προσωπικός μου φίλος, ο Χρήστος Βαρθαλίτης από τον ΑΛΦΑ και ο Πασχάλης Τόνιος, που έβαλε μουσική… Ήταν κείμενο, μουσική, εξιστόρηση, με χιούμορ… ο κόσμος έμεινε με ανοιχτό το στόμα, ήταν κατενθουσιασμένος… Ήταν παρά πολύ ζωντανό. Ήταν περίπου διακόσια άτομα. Τώρα ετοιμάζω τη δεύτερη παρουσίαση, η οποία θα γίνει το Νοέμβριο και θα έχω την τιμή να έχω τα πέντε σχολικά σωματεία της Κωνσταντινούπολης. Όλα τα σχολεία της Κωνσταντινούπολης έχουν τα σωματεία τους εδώ. Και επειδή έχω και με τα πέντε σωματεία σχέση… Είναι η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που τελείωσα, το Ζωγράφειο, που είναι ο πεθερός μου από κει, το Ζάππειο Παρθεναγωγείο, που πήγα, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο, που πήγε η γυναίκα μου και το Υακίνθειο Παρθεναγωγείο, που είναι και γηροκομείο. Και έχω άριστη σχέση με όλα τους. Και η εφημερίδα «Πολίτης» είναι χορηγός… Μου το οργανώνουν όλοι αυτοί, στη Σούτσου, στην έδρα των Κωνσταντινουπολιτών, να κάνουμε πάλι μία παρουσίαση, με περισσότερη μουσική…
Όσον αφορά τις άλλες καλλιτεχνικές σου δραστηριότητες… τα θεατρικά σου… τα της τηλεόρασης… σαν ηθοποιός δηλαδή… Τι προγραμματίζει για το μέλλον;
Αισίως έχω πάρει μέρος σε 59 τηλεοπτικές σειρές… Τεράστιες αγωνίες…
Άξιζε τον κόπο;
Σε άλλες λες ότι άξιζε, σε άλλες λες «Γιατί»; Για την τελευταία σειρά που έκανα, το «Κάτω Παρτάλι», δεν έχουμε πληρωθεί φράγκο και έχουμε κάνει επτά δικαστήρια. Δεν έχει πληρωθεί ΚΑΝΕΙΣ από όσους συμμετείχαν. Αυτό είναι πολύ λυπηρό. Έχω κάνει διαφημίσεις, έχω κάνει ένδεκα μεγάλου μήκους ταινίες και άπειρα θεατρικά. Είχα τη χαρά να παίξω σε όλα τα θέατρα της επικράτειας, έχω βρεθεί στο Κολοσσαίο, να κάνω πρεμιέρα με τον Οιδίποδα του Εθνικού… Βρέθηκα στο Broadway, στη Νέα Υόρκη, έδωσα έξι παραστάσεις, με Sylvester Stallone από κάτω, με Joan Collins… Επτά χιλιάδες κόσμος. Και μετά Χιλή, Μεξικό, Ουρουγουάη, Παραγουάη. Το ’94 έκανα δυο μήνες στην Κένυα για το σήριαλ «ΑΦΡΙΚΑ». Εκεί έκανα τη διεύθυνση παραγωγής και έπαιζα κιόλας. Είχα πάει τέσσερις μήνες πριν και είχα στείλει μάλιστα καμιά τριανταριά σελίδες για το πού μπορεί να γίνει το γύρισμα.
Τώρα πού θα σε δούμε;
Από το 2011 είμαι διευθυντής σκηνής στο θέατρο Ιλίσια. Ένα από τα καλύτερα θέατρα της Αθήνας. Είναι τιμή μου που παραγωγοί είναι ο κύριος Βαλτινός και ο κύριος Κανελλόπουλος. Πέρσι κάναμε «Το τίμημα», μία εκπληκτική παράσταση και το ανεβάσαμε 121 φορές! Με το Γρηγόρη έχουμε κάνει το Βιολιστή – ένα σταθμό στην καριέρα μου – και ήταν κάτι εκπληκτικό.
Να ρωτήσω κάτι… Με όλα αυτά που κάνεις, θα προλάβεις να παίξεις κιόλας;
Αν μου το προτείνουν, εντάξει… Κοίταξε… μια καριέρα χτίζεται και με όχι. Όταν δεν σε εκτιμούν και σε παίρνουν για σήριαλ, όπως πριν δυο χρόνια… Όταν σου λένε ένα ποσόν… Τους λέω «Με συγχωρείτε παρά πολύ. Δεν κάνω το σπουδαίο, αλλά τι είναι αυτά τα λεφτά που δίνετε; Και πότε θα τα δώσετε»; Ή να μου λένε για θεατρική παράσταση και να ρωτάω για χρήματα και να μου λένε «Με ποσοστά»… Έχω το γνώθι σαυτόν. Αν ήμουν ο Βαλτινός, θα πήγαινα με ποσοστά. Εγώ όμως, όταν έπαιζα στο θέατρο και την τηλεόραση, σκεφτόμουν «Θα έχω μετά δουλειά»; Έχω φάει ανεργίες, έχω φάει ραπίσματα… Το ξέρεις ότι υπάρχουν 20.000 ηθοποιοί και δουλεύουν οι τετρακόσιοι;
Το ξέρω. 95% ανεργία έχετε…
Μπράβο! Και απ’ αυτούς πολύ λίγοι πληρώνονται… Πρέπει να μπορείς να ζήσεις. Καλή η τέχνη, αλλά τι θα φας; Και να πω κάτι εδώ για τους φίλους μας τους Τούρκους. Αυτή τη στιγμή γυρίζονται 136 σήριαλ στην Τουρκία! Είχα παίξει στο πρώτο που είχε γίνει εδώ. Δεν μπορώ να πω… Ευγενέστατοι, άψογοι στη δουλειά τους και τιμούν τον ηθοποιό. Κατά τα άλλα… πισωγύρισμα…
Τι σε ενθουσιάζει περισσότερο στο χώρο σου; Τι σε απωθεί περισσότερο στο χώρο σου;
Με ενθουσιάζει η επικοινωνία με διαφορετικούς ανθρώπους. Από τον τεχνικό μέχρι τον ηθοποιό, από το σκηνογράφο μέχρι το φωτιστή, διότι είναι εμπειρίες… Ό,τι δεν ξέρω λέω με καμάρι ότι «Δεν το ξέρω»! Δεν κάνω τον πολύξερο. Καθένας στο είδος του. Το θέατρο και η τηλεόραση έχουν ένα σύνολο ανθρώπων με παρά πολλές ιδιότητες. Πρέπει να σέβεται ο ένας τον άλλο, να τον ακούει και να συνεργάζεται. Είναι μία αλυσίδα με πολλούς κρίκοι, που ίσως δεν είναι και ίδιοι μεταξύ τους. Αλλά πρέπει να τους ενώσουμε, για να φτιαχτεί η αλυσίδα, για να προχωρήσει το καράβι, το έργο δηλαδή… Θέλει μεγάλη μαεστρία να κρατήσεις τις ισορροπίες… Απ’ την άλλη, δεν με ενδιαφέρουν οι ίντριγκες και τα κουτσομπολιά… Ήμουν διευθυντής σκηνής στο Μικρό Παλλάς για πέντε χρόνια και το πρώτο πράγμα που με ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι ήταν το κουτσομπολιό. Και η απάντησή μου ήταν «Σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας! Πολύ ωραίο το έργο»! Και μου έλεγαν «Μα δεν σας ρωτήσαμε αυτό»… Και απαντούσα «Εγώ ακούω αυτά που πρέπει να με ρωτήσετε»… Κάποτε, κάποια στιγμή, πρέπει να βάλουμε μυαλό… Με απωθεί όταν προσπαθούν να μου σκάψουν το λάκκο. Προσπαθώ να κρατηθώ όμως… Μην σε ξενίζει ότι κάθε μέρα που έχω παράσταση, θεωρώ ότι έχω πρεμιέρα… Γι’ αυτό κάνω όλα αυτά, για να έχω ένα εισόδημα και να μην έχω ανάγκη. Όσον αφορά το βιβλίο, δεν βγαίνει κάποιο εισόδημα από κει. Κάνω όμως το ξεκίνημα για να έχω επικοινωνία με τον κόσμο. Όταν κάθομαι και γράφω, το βλέπω σαν εικόνα, ότι σκηνοθετώ. Είχα τη χαρά να δουλέψω με τρεις παλαιούς ηθοποιούς, τρεις κορυφές. Τη Ρένα Βλαχοπούλου στο σήριαλ «Μάμμα Μία», σε κείμενο Χάρη Ρώμα. Φοβερή γυναίκα! Πιο απλή και πιο χιουμορίστα δεν υπήρχε… Με το Νίκο Ρίζο κάναμε μία ταινία, εξίσου συμπαθέστατος και ευγενικός… Και έκανα το τελευταίο θεατρικό με το Ντίνο Ηλιόπουλο, ένα υπέροχο πλάσμα… Η ευγένειά του, το ήθος του… Απίστευτος! Να πω εδώ κάτι και για το Γρηγόρη Βαλτινό… ο οποίος είναι εξαιρετικός άνθρωπος… Όταν σκηνοθετεί και του αρέσει κάτι που κάνει κάποιος ηθοποιός, θα το φωνάξει! «Μπράβο, Κώστα, μπράβο, Διονύση»! Αν δεν του αρέσει κάτι – πρέπει να γραφτούν αυτά – θα σηκωθεί από τη θέση του, θα έλθει, θα σε πιάσει και θα σου μιλήσει στο αυτί… «Βρε Κώστα μου… Μήπως αυτό θα μπορούσαμε να το κάνουμε έτσι; Τι λες»; Τέτοια ευγένεια, τέτοιο ήθος… Το λέω και δακρύζω…
Και είναι ο Βαλτινός, έτσι;
Και είναι ο Βαλτινός! Θα μιλήσει σε όλο τον κόσμο, μετά την παράσταση… Άψογος! Γιατί ηθοποιός δεν είσαι μόνο στη σκηνή, είσαι συνέχεια!
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κωνσταντινούπολη, πήγα στο δημοτικό… το αναφέρω γιατί (το βιβλίο) έχει πινελιές και από μένα… Πήγα στο δημοτικό, στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Το έκτισε ο Ζάππας και είναι όσο το κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδας τρεις φορές! Μόνο η θεατρική του αίθουσα παίρνει εξακόσια άτομα! Εκεί μέσα είχε η θεία μου, ως διευθύντρια, ένα τεράστιο διαμέρισμα. Κι αυτό το έζησα κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρα, αλλά και τα βράδια, με τη γιαγιά και τον παππού. Στη συνέχεια πήγα στη Μεγάλη του Γένους Σχολή, τελείωσα, δούλεψα και δύο χρόνια στον τουρισμό και 27 Μαΐου του 1974, όπως γράφει και στο βιβλίο – γιατί είναι δική μου αυτή η πινελιά – μπήκα στο καράβι κι έφυγα. Άσχετα αν μετά «πάντρεψα» τον ήρωα με κάποιες δικές μου πινελιές.
Πέρα του ότι είσαι από την Πόλη, μιλάς τα τουρκικά σαν μητρική σου γλώσσα, μιλάς ελληνικά και γαλλικά, έχεις τελειώσει τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, αλλά και τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών…
Εκεί που με ώθησε η Μελίνα Μερκούρη…
…που είναι ό,τι πιο δύσκολο, σπασονεύρικο και απαιτητικό υπάρχει, όσον αφορά τη μουσική και την τέχνη του ηθοποιού.
Όταν πήγα στη σχολή, πήγα σε ηλικία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που πήγαιναν «κανονικά» τότε. Δούλευα σε ένα μεγάλο τουριστικό γραφείο και πήγαινα μετά τη δουλειά μου, με το κοστούμι, τη γραβάτα και τη Samsonite τσάντα… Ξέρεις πώς είναι στις σχολές. Κοιτάζουν να βρουν όλες/όλοι το γκομενίτσο, τη γκομενίτσα… Εγώ τους έλεγα ότι δεν με ενδιαφέρουν όλα αυτά και ότι είχα έλθει να μάθω, να παρακολουθήσω, να κάνω ό,τι μπορώ. Συμμαθητές μου στη σχολή ήταν τότε ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος και η Μαρί Κωνσταντάτου. Βέβαια, οι σχολές είναι να σου δώσουν κάποια «κλειδιά». Αν μόνος σου δεν δουλέψεις κάποιες καταστάσεις, τότε δεν κάνεις τίποτα. Εξ ου και στη σχολή θυμάμαι ότι ήταν καμιά εικοσπενταριά παιδιά και βγήκαν και δούλεψαν τρία ή τέσσερα… με το ζόρι… Για μένα μεγάλο σχολείο ήταν το ερασιτεχνικό θέατρο. Ξεκίνησα με ένα φοβερό θεατράνθρωπο από την Κωνσταντινούπολη, το Σπύρο το Λύνα, ο οποίος ανέβαζε φοβερές παραστάσεις. Και στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί δεν είχα την τύχη γιατί εργαζόμουν παρά πολύ, εδώ στην Ελλάδα όμως φτιάξαμε τον Ερασιτεχνικό Θίασο Κωνσταντινουπολιτών και ανεβάζαμε φοβερές παραστάσεις και μία από τις παραστάσεις ήταν ο «Λεπρέντης» του Χουρμούζη, όπου είχα την τύχη να με δει η Μελίνα… είχε έλθει ο Σακελλάριος… Πολλοί και διάφοροι. Μετά έκανα παρουσιάσεις καλλιτεχνικών προγραμμάτων. Βράβευσα τη «Λωξάντρα», με Μίμη Πλέσσα, με Χατζηνάσιο, με αδελφές Καλουτά… Έκανα προγράμματα ζωντανά, σε μεγάλα ξενοδοχεία, με παρουσιάσεις μόδας… Απλώς, δεν κάθομαι ποτέ ήσυχος!
Το βιβλίο αναφέρεται σε μία αληθινή ιστορία. Αφορά τη λατρεμένη σου θεία, η οποία ήταν και απίστευτα καλλιεργημένος άνθρωπος. Φαντάζομαι ότι υπήρχαν κάποιες σημειώσεις, κάποια χαρτιά μέσα σε ένα συρτάρι. Αλλά το να βγει όλο αυτό σε βιβλίο… Πώς ξεκίνησε;
Από μικρός λάτρευα να γράφω… Έγραφα εκθέσεις, έγραφα γράμματα… Σε μια από τις τελευταίες μου τάξεις στη Μεγάλη του Γένους Σχολή – δεν θα το ξεχάσω – στο μάθημα της βιολογίας, μας είχαν βάλει τέσσερις ερωτήσεις… Το άριστα ήταν το δέκα… έπρεπε να πάρεις δυόμισι σε κάθε ερώτηση. Έπρεπε να απαντήσεις τουλάχιστον σε δύο για να πάρεις πέντε, που ήταν η βάση. Λοιπόν, έκατσα κι έγραψα πέντε ή έξι σελίδες, μόνο για ένα θέμα και πήρα δέκα! Περισσότερο βαθμολόγησε η καθηγήτρια τον τρόπο αφήγησής μου, παρά την απάντηση που έδωσα… Τι θέλω να πω μ’ αυτό… Λάτρευα την επικοινωνία και το γράψιμο. Και τότε που δεν υπήρχαν και κομπιούτερ και τέτοια… όλα στο χέρι! Έχω γράψει θεατρικό, έχω γράψει και δύο σήριαλ… Είναι στο συρτάρι ακόμα αυτά, όλα έχουν την τύχη τους. Ή δεν έχουν την τύχη τους… Αυτό το βιβλίο το ξεκίνησα πριν οκτώ χρόνια και το έγραψα με σχεδόν θεατρικούς διαλόγους. Το πήγα σε τρεις μεγάλους θεατρικούς οίκους, άρεσε και στους τρεις… Ο ένας μάλιστα μου είπε ότι θα το ήθελε άμεσα αλλά το είχα γράψει θεατρικά. «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό το σύστημα» μου είπε. Κι έμεινε στο συρτάρι… Πριν από δύο χρόνια ξεκίνησε να υπάρχει ξανά ενδιαφέρον… Συζητήσαμε, μου είπαν ότι το θέλουν. Και έκατσα, μέσα σε ένα χρόνο, το άλλαξα όλο και το έφερα στη μορφή που είναι. Όταν τους το πήγα, δεν το ήθελαν γιατί είχαν ψιλό-φαλιρίσει… Εντελώς τυχαία τότε, μία υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων μου πρότεινε δύο οίκους. Έναν που το έστειλα και δεν το πήραν και τις Εκδόσεις Πνοή. Αρχές Αυγούστου έδωσα το βιβλίο. Στα μέσα Σεπτεμβρίου και ενώ είμαι στη Λεωφόρο Συγγρού, στο δρόμο για το θέατρο Ιλίσια – πάω για πρόβα – με παίρνουν τηλέφωνο από τον ένα εκδοτικό οίκο. Δεν το παίρνουν το βιβλίο, δεν μπορούν να το βγάλουν. Τους λέω «Να ‘στε καλά, επιστρέψτε το μου». Φτάνω στους στύλους του Ολυμπίου Διός, ξαναχτυπάει το τηλέφωνο, είναι από τις Εκδόσεις Πνοή. Μου λένε κατενθουσιασμένοι «Το θέλουμε, μπορούμε να συναντηθούμε άμεσα; Αύριο»; Τους λέω «Αύριο δεν μπορώ, θέλετε μεθαύριο»; Συναντηθήκαμε, υπογράψαμε και έτσι προχωρήσαμε. Και έτσι ξεκίνησε η αγάπη. Γράφω άλλα δύο τώρα…
Παράλληλα;
Το ένα είναι πάλι δική μου ιστορία… Ξεκινάει από την Αθήνα και καταλήγει στην Κωνσταντινούπολη… Είναι μια συγκλονιστική ιστορία. Θέλει βέβαια ακόμα πολύ δουλειά… Το άλλο είναι ένα παλιό, που το «ξαναξεσκόνισα»… Είναι 48 μαγειρικές συνταγές… Η μητέρα μου λάτρευε την κουζίνα και τη λατρεύω κι εγώ. Μαγείρευε πολύ ωραία, είχε παντρέψει την πολίτικη κουζίνα με τη γαλλική κουζίνα και εγώ πήρα την περίοδο 1959-1974 (τη χρονιά που πήγα στο δημοτικό και τη χρονιά που έφυγα από την Πόλη) και εξηγώ τη ζωή των Κωνσταντινουπολιτών μέσα από τις συναντήσεις μας, τις εκδρομές μας, τις εξοχές μας, τους συλλόγους μας, τα πανηγύρια μας και μέσα από κει πώς «ξεπηδάνε» οι συνταγές. Αυτό σχεδόν το έχω τελειώσει, θέλει όμως κι άλλο δούλεμα. Δεν ξέρω ποιο θα βγει πρώτο από τα δύο και αν θα βγει… Οπωσδήποτε μετά από ένα χρόνο… Κι έχω στο νου μου κι άλλα. Μ’ αρέσει. Αισθάνομαι ότι είμαι πάντα έφηβος και ότι θα κάνω και κάτι άλλο για να κατακτήσω, κατ’ αρχήν τον εαυτό μου και μετά όλα αυτά που μου αρέσουν.
Να υποθέσω ότι μαγειρεύεις και εσύ.
Σαφώς και μαγειρεύω! Μαγειρεύω και δημιουργώ, ναι.
Όσον αφορά την ιστορία, εκτυλίσσεται και στην Πόλη και στην Αθήνα;
Ξεκινάει από την Κωνσταντινούπολη. Εκεί υπάρχει και η μαγεία… Και οι δύο κοπέλες από την Κωνσταντινούπολη, όπως και ο ήρωάς μου. Φτάνει στην Αθήνα, ξαναπάει στην Κωνσταντινούπολη… Ξανάρχεται στην Αθήνα και «κλείνει» εκεί, ως μεσήλικας πια. Όλη η ιστορία είναι ότι ο έρωτας, το πάθος, που παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο, γιατί είναι ένα ερωτικό-κοινωνικό μυθιστόρημα… Πώς ο έρωτας παίζει ρόλο στη ζωή μας και πώς ο έρωτας άλλαξε τη ζωή αυτού του ανθρώπου. Η ζωή του έφερε τα πάνω-κάτω και πώς αποφασίζει να εκδικηθεί τον πρώτο του έρωτα με ένα άλλο πρόσωπο που δεν του φταίει σε τίποτα… Το χρήμα παίζει σημαντικό ρόλο. Δεν υπάρχουν αγάπες και έρωτες, αλλά συμφέροντα… Είναι ένα κομμάτι από τη ζωή μας. Το έχω πει και σε άλλες συνεντεύξεις ότι ο κάθε αναγνώστης βρίσκει μέσα εκεί ένα κομμάτι από την προσωπική του ζωή. Όταν το έγραφα αναρωτιόμουν «Γιατί να συμβαίνει αυτό το πράγμα»;
Με τις εκδόσεις Πνοή, από τη μέρα που βγήκε το βιβλίο, έχετε καλή επικοινωνία; Κάνουν ό,τι μπορούν να το στηρίξουν;
Είναι καταπληκτικοί άνθρωποι! Και η Κάκια Ξύδη, που έχει τον εκδοτικό οίκο και ο γιος της, ο Δημήτρης Καραναστάσης, που είναι φιλόλογος και έκανε την επιμέλεια του κειμένου… Είναι άνθρωποι που αγκαλιάζουν τον καλλιτέχνη, είμαστε σαν οικογένεια. Δεν σου κρύβω ότι βγάζουν σχεδόν δύο βιβλία κάθε εβδομάδα. Είμαστε τώρα στην τελική ευθεία για το φεστιβάλ βιβλίου στο Ζάππειο, έχω μάλιστα κάνει και ένα βιντεάκι γι’ αυτό. Θα το δείτε σύντομα. Το υποστηρίζουν, είναι κοντά και χαίρομαι πολύ που δεν είναι ο απρόσωπος εκδοτικός οίκος, αλλά είμαστε σε καθημερινή επικοινωνία για το τι θα κάνουμε, πώς θα το κάνουμε κτλ. Όταν κάναμε την πρώτη παρουσίαση του βιβλίου, απόρησαν… Έχω πάει σε πολλές παρουσιάσεις βιβλίων και σε μεγάλο ποσοστό κοιμήθηκα! Όταν πας σε μια παρουσίαση και ξεκινάει ο άλλος να διαβάζει για μισή ώρα… Πρέπει να το ζωντανέψεις. Ήταν εκεί η Δήμητρα Παπαδήμα, ο Γρηγόρης Βαλτινός, που είναι και προσωπικός μου φίλος, ο Χρήστος Βαρθαλίτης από τον ΑΛΦΑ και ο Πασχάλης Τόνιος, που έβαλε μουσική… Ήταν κείμενο, μουσική, εξιστόρηση, με χιούμορ… ο κόσμος έμεινε με ανοιχτό το στόμα, ήταν κατενθουσιασμένος… Ήταν παρά πολύ ζωντανό. Ήταν περίπου διακόσια άτομα. Τώρα ετοιμάζω τη δεύτερη παρουσίαση, η οποία θα γίνει το Νοέμβριο και θα έχω την τιμή να έχω τα πέντε σχολικά σωματεία της Κωνσταντινούπολης. Όλα τα σχολεία της Κωνσταντινούπολης έχουν τα σωματεία τους εδώ. Και επειδή έχω και με τα πέντε σωματεία σχέση… Είναι η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που τελείωσα, το Ζωγράφειο, που είναι ο πεθερός μου από κει, το Ζάππειο Παρθεναγωγείο, που πήγα, το Κεντρικό Παρθεναγωγείο, που πήγε η γυναίκα μου και το Υακίνθειο Παρθεναγωγείο, που είναι και γηροκομείο. Και έχω άριστη σχέση με όλα τους. Και η εφημερίδα «Πολίτης» είναι χορηγός… Μου το οργανώνουν όλοι αυτοί, στη Σούτσου, στην έδρα των Κωνσταντινουπολιτών, να κάνουμε πάλι μία παρουσίαση, με περισσότερη μουσική…
Όσον αφορά τις άλλες καλλιτεχνικές σου δραστηριότητες… τα θεατρικά σου… τα της τηλεόρασης… σαν ηθοποιός δηλαδή… Τι προγραμματίζει για το μέλλον;
Αισίως έχω πάρει μέρος σε 59 τηλεοπτικές σειρές… Τεράστιες αγωνίες…
Άξιζε τον κόπο;
Σε άλλες λες ότι άξιζε, σε άλλες λες «Γιατί»; Για την τελευταία σειρά που έκανα, το «Κάτω Παρτάλι», δεν έχουμε πληρωθεί φράγκο και έχουμε κάνει επτά δικαστήρια. Δεν έχει πληρωθεί ΚΑΝΕΙΣ από όσους συμμετείχαν. Αυτό είναι πολύ λυπηρό. Έχω κάνει διαφημίσεις, έχω κάνει ένδεκα μεγάλου μήκους ταινίες και άπειρα θεατρικά. Είχα τη χαρά να παίξω σε όλα τα θέατρα της επικράτειας, έχω βρεθεί στο Κολοσσαίο, να κάνω πρεμιέρα με τον Οιδίποδα του Εθνικού… Βρέθηκα στο Broadway, στη Νέα Υόρκη, έδωσα έξι παραστάσεις, με Sylvester Stallone από κάτω, με Joan Collins… Επτά χιλιάδες κόσμος. Και μετά Χιλή, Μεξικό, Ουρουγουάη, Παραγουάη. Το ’94 έκανα δυο μήνες στην Κένυα για το σήριαλ «ΑΦΡΙΚΑ». Εκεί έκανα τη διεύθυνση παραγωγής και έπαιζα κιόλας. Είχα πάει τέσσερις μήνες πριν και είχα στείλει μάλιστα καμιά τριανταριά σελίδες για το πού μπορεί να γίνει το γύρισμα.
Τώρα πού θα σε δούμε;
Από το 2011 είμαι διευθυντής σκηνής στο θέατρο Ιλίσια. Ένα από τα καλύτερα θέατρα της Αθήνας. Είναι τιμή μου που παραγωγοί είναι ο κύριος Βαλτινός και ο κύριος Κανελλόπουλος. Πέρσι κάναμε «Το τίμημα», μία εκπληκτική παράσταση και το ανεβάσαμε 121 φορές! Με το Γρηγόρη έχουμε κάνει το Βιολιστή – ένα σταθμό στην καριέρα μου – και ήταν κάτι εκπληκτικό.
Να ρωτήσω κάτι… Με όλα αυτά που κάνεις, θα προλάβεις να παίξεις κιόλας;
Αν μου το προτείνουν, εντάξει… Κοίταξε… μια καριέρα χτίζεται και με όχι. Όταν δεν σε εκτιμούν και σε παίρνουν για σήριαλ, όπως πριν δυο χρόνια… Όταν σου λένε ένα ποσόν… Τους λέω «Με συγχωρείτε παρά πολύ. Δεν κάνω το σπουδαίο, αλλά τι είναι αυτά τα λεφτά που δίνετε; Και πότε θα τα δώσετε»; Ή να μου λένε για θεατρική παράσταση και να ρωτάω για χρήματα και να μου λένε «Με ποσοστά»… Έχω το γνώθι σαυτόν. Αν ήμουν ο Βαλτινός, θα πήγαινα με ποσοστά. Εγώ όμως, όταν έπαιζα στο θέατρο και την τηλεόραση, σκεφτόμουν «Θα έχω μετά δουλειά»; Έχω φάει ανεργίες, έχω φάει ραπίσματα… Το ξέρεις ότι υπάρχουν 20.000 ηθοποιοί και δουλεύουν οι τετρακόσιοι;
Το ξέρω. 95% ανεργία έχετε…
Μπράβο! Και απ’ αυτούς πολύ λίγοι πληρώνονται… Πρέπει να μπορείς να ζήσεις. Καλή η τέχνη, αλλά τι θα φας; Και να πω κάτι εδώ για τους φίλους μας τους Τούρκους. Αυτή τη στιγμή γυρίζονται 136 σήριαλ στην Τουρκία! Είχα παίξει στο πρώτο που είχε γίνει εδώ. Δεν μπορώ να πω… Ευγενέστατοι, άψογοι στη δουλειά τους και τιμούν τον ηθοποιό. Κατά τα άλλα… πισωγύρισμα…
Τι σε ενθουσιάζει περισσότερο στο χώρο σου; Τι σε απωθεί περισσότερο στο χώρο σου;
Με ενθουσιάζει η επικοινωνία με διαφορετικούς ανθρώπους. Από τον τεχνικό μέχρι τον ηθοποιό, από το σκηνογράφο μέχρι το φωτιστή, διότι είναι εμπειρίες… Ό,τι δεν ξέρω λέω με καμάρι ότι «Δεν το ξέρω»! Δεν κάνω τον πολύξερο. Καθένας στο είδος του. Το θέατρο και η τηλεόραση έχουν ένα σύνολο ανθρώπων με παρά πολλές ιδιότητες. Πρέπει να σέβεται ο ένας τον άλλο, να τον ακούει και να συνεργάζεται. Είναι μία αλυσίδα με πολλούς κρίκοι, που ίσως δεν είναι και ίδιοι μεταξύ τους. Αλλά πρέπει να τους ενώσουμε, για να φτιαχτεί η αλυσίδα, για να προχωρήσει το καράβι, το έργο δηλαδή… Θέλει μεγάλη μαεστρία να κρατήσεις τις ισορροπίες… Απ’ την άλλη, δεν με ενδιαφέρουν οι ίντριγκες και τα κουτσομπολιά… Ήμουν διευθυντής σκηνής στο Μικρό Παλλάς για πέντε χρόνια και το πρώτο πράγμα που με ρωτούσαν οι δημοσιογράφοι ήταν το κουτσομπολιό. Και η απάντησή μου ήταν «Σας ευχαριστώ για την ερώτησή σας! Πολύ ωραίο το έργο»! Και μου έλεγαν «Μα δεν σας ρωτήσαμε αυτό»… Και απαντούσα «Εγώ ακούω αυτά που πρέπει να με ρωτήσετε»… Κάποτε, κάποια στιγμή, πρέπει να βάλουμε μυαλό… Με απωθεί όταν προσπαθούν να μου σκάψουν το λάκκο. Προσπαθώ να κρατηθώ όμως… Μην σε ξενίζει ότι κάθε μέρα που έχω παράσταση, θεωρώ ότι έχω πρεμιέρα… Γι’ αυτό κάνω όλα αυτά, για να έχω ένα εισόδημα και να μην έχω ανάγκη. Όσον αφορά το βιβλίο, δεν βγαίνει κάποιο εισόδημα από κει. Κάνω όμως το ξεκίνημα για να έχω επικοινωνία με τον κόσμο. Όταν κάθομαι και γράφω, το βλέπω σαν εικόνα, ότι σκηνοθετώ. Είχα τη χαρά να δουλέψω με τρεις παλαιούς ηθοποιούς, τρεις κορυφές. Τη Ρένα Βλαχοπούλου στο σήριαλ «Μάμμα Μία», σε κείμενο Χάρη Ρώμα. Φοβερή γυναίκα! Πιο απλή και πιο χιουμορίστα δεν υπήρχε… Με το Νίκο Ρίζο κάναμε μία ταινία, εξίσου συμπαθέστατος και ευγενικός… Και έκανα το τελευταίο θεατρικό με το Ντίνο Ηλιόπουλο, ένα υπέροχο πλάσμα… Η ευγένειά του, το ήθος του… Απίστευτος! Να πω εδώ κάτι και για το Γρηγόρη Βαλτινό… ο οποίος είναι εξαιρετικός άνθρωπος… Όταν σκηνοθετεί και του αρέσει κάτι που κάνει κάποιος ηθοποιός, θα το φωνάξει! «Μπράβο, Κώστα, μπράβο, Διονύση»! Αν δεν του αρέσει κάτι – πρέπει να γραφτούν αυτά – θα σηκωθεί από τη θέση του, θα έλθει, θα σε πιάσει και θα σου μιλήσει στο αυτί… «Βρε Κώστα μου… Μήπως αυτό θα μπορούσαμε να το κάνουμε έτσι; Τι λες»; Τέτοια ευγένεια, τέτοιο ήθος… Το λέω και δακρύζω…
Και είναι ο Βαλτινός, έτσι;
Και είναι ο Βαλτινός! Θα μιλήσει σε όλο τον κόσμο, μετά την παράσταση… Άψογος! Γιατί ηθοποιός δεν είσαι μόνο στη σκηνή, είσαι συνέχεια!
