Συνέντευξη με τη συγγραφέα και εκπαιδευτικό Σπυριδούλα Μπιρπίλη
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Άρθρα & Συνεντεύξεις
- Δημοσιεύθηκε : Κυριακή, 20 Φεβρουαρίου 2022 14:55
Το καινούργιο της βιβλίο, «Οι τρεις σοφοί», έχει ήδη περάσει από τα μάτια και τα αυτιά πολλών παιδιών. Η Σπυριδούλα Μπιρμπίλη διηγείται ακόμα μία ιστορία, η οποία γίνεται εικόνες, λέξεις και ελπίζουμε σύντομα θεατρική παράσταση. Εκπαιδευτικός η ίδια, μητέρα η ίδια, ξέρει τον αναγνώστη της καλύτερα από τον καθένα και αγαπώντας πολύ αυτό που κάνει, προσφέρει στο μαγικό κοινό της θεατρική αγωγή και όμορφες ιστορίες, που σκοπό τους έχουν να διαπλάσουν. Και το κατορθώνουν. Μιλήσαμε πρόσφατα με τη δημιουργό, τη ρωτήσαμε για το βιβλίο, για τα παιδιά, για την καραντίνα φυσικά, για το μέλλον. Ευχαριστούμε θερμά τον Αντώνη Κοκολάκη και το θαυμάσιο επιτελείο του, που φρόντισαν να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.
Τι ανταπόκριση έχετε για το «Οι τρεις σοφοί»; Τι μηνύματα λαμβάνετε από αναγνώστες και Τύπο;
Αν και έχει κυκλοφορήσει πολύ πρόσφατα, τα μηνύματα που λαμβάνω είναι πάρα πολύ θετικά κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα! Είναι επίσης πολύ τιμητικό για μένα που αγκάλιασαν το βιβλίο και ενήλικες, βρίσκοντας στην ιστορία των Τριών Σοφών κάτι που μίλησε και στις δικές τους ανάγκες.
Πόσο δύσκολο είναι να γράψει κάποιος ένα βιβλίο για παιδιά; Είναι το παιδί ο πλέον απαιτητικός αναγνώστης και κριτής;
Θεωρώ ότι η δυσκολία του παιδιού-αναγνώστη είναι ότι πρέπει να μιλήσεις απλά και λιτά. Η δεύτερη δυσκολία είναι ότι το παιδί-αναγνώστης/ακροατής θα είναι ειλικρινές και θα απορρίψει αμέσως ένα βιβλίο που δεν του αρέσει. Ένας ενήλικας ίσως δώσει χρόνο ή δεύτερη ευκαιρία σε ένα βιβλίο. Ένα παιδί θα πει απλώς «δεν μου αρέσει».
Είστε εκπαιδευτικός και έχετε πολλές ώρες διδασκαλίας και θεατρικής αγωγής. Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει περισσότερο στη δουλειά σας, στο λειτούργημά σας;
Η επαφή με τα παιδιά και να καταφέρω να τα κάνω να φύγουν ενθουσιασμένα από το μάθημα. Ψάχνω παιχνίδια, ιστορίες, δραστηριότητες, που θα τα κάνουν να «ταξιδέψουν». Η θεατρική αγωγή έχει τη δύναμη να μετατρέψει μια τάξη σε ομάδα, να απενεχοποιήσει το λάθος, να σε ταξιδέψει σε κόσμους που ακόμα δεν έχουν υπάρξει, να κάνει τα παιδιά να ονειρευτούν και να φανταστούν το μέλλον όπως εκείνα το θέλουν, να μπουν στη θέση του άλλου, να δοκιμάσουν λύσεις χωρίς όμως να υποστούν τις συνέπειες μιας πραγματικής απόφασης. Όταν δουλεύεις με παιδιά «κλέβεις» λίγη από τη μαγεία που τα περιβάλλει. Το να χιονίσει ή να έχει κάποιος γενέθλια και να φέρει γλυκά, μπορεί να σε κάνει απίστευτα χαρούμενο! Δεν ξέρω αν θα το είχα αυτό, δουλεύοντας για παράδειγμα σε μια εταιρεία. Γι αυτό αισθάνομαι τυχερή με τη δουλειά μου.
Μήπως έχει έλθει η ώρα κάποιο βιβλίο σας και μάλιστα το πλέον πρόσφατο, να γίνει θεατρική παράσταση;
Θα ήταν υπέροχο να γινόταν αυτό! Βέβαια πρέπει να σας πω ότι το πρώτο μου βιβλίο, «Της Μουσικής το παραμύθι», έχει ανέβει τουλάχιστον τρεις φορές σε μορφή θεατρικού, στο πλαίσιο σχολικών παραστάσεων. Κι εδώ θέλω να ευχαριστήσω τις συναδέλφους που επιστεύτηκαν την ιστορία και έδωσαν στους ήρωες ζωή. Θα ήταν λοιπόν, όχι μόνο τιμή για μένα, αλλά και μεγάλη χαρά, να δω και τους τρεις σοφούς να ανεβαίνουν στη σκηνή!
Πώς εμπνέεστε για ένα θέμα, που στη συνέχεια θα γίνει βιβλίο; Πώς εστιάζετε και πώς δουλεύετε στη συνέχεια;
Θα πω κάτι που ίσως ακουστεί κλισέ, αλλά δεν βρίσκω εγώ το θέμα. Μάλλον αυτό με βρίσκει. Ξαφνικά μπορεί να προσέξω κάτι που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν το είχα παρατηρήσει. Μπορεί να είναι μια συμπεριφορά, μια αξία ζωής, ένα φαινόμενο, και νιώθω ότι θέλω να γράψω γι αυτό. Το έναυσμα μπορεί να είναι μια φράση μόνο και κάθομαι να την γράψω στον υπολογιστή. Και μετά ξεκινώ να γράφω και να γράφω, ώσπου γίνεται ιστορία. Στη συνέχεια ακολουθεί η αποστασιοποίηση από την ιστορία για λίγο και μετά επιστρέφω να την ξαναδιαβάσω, ως αναγνώστης πια. Τότε είναι που προκύπτουν αλλαγές, σβήνω κάποια κομμάτια, προσθέτω άλλα, την κουβαλάω μαζί μου και με παιδεύει και την παιδεύω, μέχρι να είμαι ευχαριστημένη από το αποτέλεσμα.
Το θέμα της εικονογράφησης είναι επίσης πολύ βασικό. Πώς δουλέψατε με την κυρία Βερούτσου; Υπήρξε κάτι στο οποίο δώσατε ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τη διάρκεια της συνεργασίας;
Η συνεργασία μου με την κυρία Βερούτσου ήταν εξ αποστάσεως, όπως σχεδόν όλα αυτόν τον καιρό.. Οι εκδόσεις Διάπλαση αναλαμβάνουν την εικονογράφηση και στη συνέχεια μου στέλνουν δείγμα της δουλειάς. Οι εικόνες της κυρίας Βερούτσου με ενθουσίασαν από την πρώτη στιγμή και την εμπιστεύτηκα απόλυτα. Κατάφερε να εικονοποιήσει με ακρίβεια και ταυτόχρονα με φαντασία τις λέξεις της ιστορίας και είμαι πολύ χαρούμενη για τη συνεργασία αυτή. Μου άρεσαν πάρα πολύ οι τρεις σοφοί όταν τους είδα αποτυπωμένους στο χαρτί και με εξέπληξε ευχάριστα που είδα να ζωγραφίζει τις λεπτομέρειες που είχαν σημασία για μένα, όπως για παράδειγμα, μια κλωστή με μια χρυσόμυγα.
Ο Έλληνας αγοράζει βιβλία για τα παιδιά του; Ασχολείται ενεργά;
Από την εμπειρία μου στο σχολείο και ως μαμά μικρών παιδιών, θα πω πως ναι. Οι Έλληνες γονείς, ακόμα κι αν οι ίδιοι δεν διαβάζουν, αγοράζουν βιβλία για τα παιδιά τους. Αναγνωρίζουν την αξία του διαβάσματος και τα βιβλία αποτελούν μέρος της καθημερινής ρουτίνας της ελληνικής οικογένειας. Αυτό είναι ελπιδοφόρο. Το παιδί συνηθίζει την εικόνα της ανάγνωσης και έχει μεγάλες πιθανότητες να εξελιχθεί σε ενήλικα ανγνώστη. Μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει παιδικό δωμάτιο που να έχω επισκεφτεί χωρίς να έχει παιδική βιβλιοθήκη μέσα.
Πώς αντιμετωπίσατε την επίθεση της πανδημίας; Μελέτη, συγγραφή, σχεδιασμός των επόμενων κινήσεών σας σαν δημιουργός;
Τα lockdown δεν ήταν «τραυματικά» για τη δική μου οικογένεια. Έχουμε την τύχη να ζούμε δίπλα στον Υμηττό, οπότε η περίοδος εκείνη μας έδωσε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε τα μονοπάτια του. Είναι δύσκολο να «κλειστείς» όταν έχεις μικρά παιδιά. Επίσης ήταν μια περίοδος με πολλή δουλειά για μένα. Έπρεπε να σχεδιάσω από την αρχή μαθήματα θεατρικής αγωγής με το δεδομένο της e-class και του webex. Έπρεπε να βρω τρόπους να γίνει ένα βιωματικό και διαδραστικό μάθημα, εξ αποστάσεως και μοναχικά… Προέκυψαν και κάποια μαθήματα θεατρικής αγωγής στην εκπαιδευτική τηλεόραση, που επίσης απαιτούσαν πολύ χρόνο προετοιμασίας. Στη συνέχεια συμμετείχα σε ένα διαγωνισμό συγγραφής παραμυθιού για εκπαιδευτικούς, στον οποίο μάλιστα η ιστορία μου κέρδισε το πρώτο βραβείο. Όπως καταλαβαίνετε, η πανδημία ήταν μάλλον μια δημιουργική περίοδος για μένα. Και μέσα σε όλα αυτά, παίξαμε πάρα πολύ με τα παιδιά μου και κάναμε πολλές πολλές κατασκευές, κουκλοθέατρο, θέατρο σκιών, βίντεο animation… Και τέλος, ξεκίνησα να γράφω και μια καινούρια ιστορία…
Ποια είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη συνεχή δουλειά σας, πίσω από όλα αυτά που κάνετε για να υπηρετείτε την τέχνη σας και τον πολιτισμό;
Κινητήρια δύναμη… Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι. Έχω την τύχη να κάνω μια δουλειά που μου αρέσει. Το να δουλεύω με παιδιά και μάλιστα σε ένα μάθημα που αφήνονται ελεύθερα να εκφραστούν με φαντασία, είναι για μένα κάτι που με κάνει να θέλω να μάθω ακόμα περισσότερα. Θα έλεγα ότι «η βενζίνη για να κινούμαι» είναι τα παιδικά γέλια και οι ιστορίες!
Τι ανταπόκριση έχετε για το «Οι τρεις σοφοί»; Τι μηνύματα λαμβάνετε από αναγνώστες και Τύπο; Αν και έχει κυκλοφορήσει πολύ πρόσφατα, τα μηνύματα που λαμβάνω είναι πάρα πολύ θετικά κι αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα! Είναι επίσης πολύ τιμητικό για μένα που αγκάλιασαν το βιβλίο και ενήλικες, βρίσκοντας στην ιστορία των Τριών Σοφών κάτι που μίλησε και στις δικές τους ανάγκες.
Πόσο δύσκολο είναι να γράψει κάποιος ένα βιβλίο για παιδιά; Είναι το παιδί ο πλέον απαιτητικός αναγνώστης και κριτής;
Θεωρώ ότι η δυσκολία του παιδιού-αναγνώστη είναι ότι πρέπει να μιλήσεις απλά και λιτά. Η δεύτερη δυσκολία είναι ότι το παιδί-αναγνώστης/ακροατής θα είναι ειλικρινές και θα απορρίψει αμέσως ένα βιβλίο που δεν του αρέσει. Ένας ενήλικας ίσως δώσει χρόνο ή δεύτερη ευκαιρία σε ένα βιβλίο. Ένα παιδί θα πει απλώς «δεν μου αρέσει».
Είστε εκπαιδευτικός και έχετε πολλές ώρες διδασκαλίας και θεατρικής αγωγής. Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει περισσότερο στη δουλειά σας, στο λειτούργημά σας;
Η επαφή με τα παιδιά και να καταφέρω να τα κάνω να φύγουν ενθουσιασμένα από το μάθημα. Ψάχνω παιχνίδια, ιστορίες, δραστηριότητες, που θα τα κάνουν να «ταξιδέψουν». Η θεατρική αγωγή έχει τη δύναμη να μετατρέψει μια τάξη σε ομάδα, να απενεχοποιήσει το λάθος, να σε ταξιδέψει σε κόσμους που ακόμα δεν έχουν υπάρξει, να κάνει τα παιδιά να ονειρευτούν και να φανταστούν το μέλλον όπως εκείνα το θέλουν, να μπουν στη θέση του άλλου, να δοκιμάσουν λύσεις χωρίς όμως να υποστούν τις συνέπειες μιας πραγματικής απόφασης. Όταν δουλεύεις με παιδιά «κλέβεις» λίγη από τη μαγεία που τα περιβάλλει. Το να χιονίσει ή να έχει κάποιος γενέθλια και να φέρει γλυκά, μπορεί να σε κάνει απίστευτα χαρούμενο! Δεν ξέρω αν θα το είχα αυτό, δουλεύοντας για παράδειγμα σε μια εταιρεία. Γι αυτό αισθάνομαι τυχερή με τη δουλειά μου.
Μήπως έχει έλθει η ώρα κάποιο βιβλίο σας και μάλιστα το πλέον πρόσφατο, να γίνει θεατρική παράσταση;
Θα ήταν υπέροχο να γινόταν αυτό! Βέβαια πρέπει να σας πω ότι το πρώτο μου βιβλίο, «Της Μουσικής το παραμύθι», έχει ανέβει τουλάχιστον τρεις φορές σε μορφή θεατρικού, στο πλαίσιο σχολικών παραστάσεων. Κι εδώ θέλω να ευχαριστήσω τις συναδέλφους που επιστεύτηκαν την ιστορία και έδωσαν στους ήρωες ζωή. Θα ήταν λοιπόν, όχι μόνο τιμή για μένα, αλλά και μεγάλη χαρά, να δω και τους τρεις σοφούς να ανεβαίνουν στη σκηνή!
Πώς εμπνέεστε για ένα θέμα, που στη συνέχεια θα γίνει βιβλίο; Πώς εστιάζετε και πώς δουλεύετε στη συνέχεια;
Θα πω κάτι που ίσως ακουστεί κλισέ, αλλά δεν βρίσκω εγώ το θέμα. Μάλλον αυτό με βρίσκει. Ξαφνικά μπορεί να προσέξω κάτι που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν το είχα παρατηρήσει. Μπορεί να είναι μια συμπεριφορά, μια αξία ζωής, ένα φαινόμενο, και νιώθω ότι θέλω να γράψω γι αυτό. Το έναυσμα μπορεί να είναι μια φράση μόνο και κάθομαι να την γράψω στον υπολογιστή. Και μετά ξεκινώ να γράφω και να γράφω, ώσπου γίνεται ιστορία. Στη συνέχεια ακολουθεί η αποστασιοποίηση από την ιστορία για λίγο και μετά επιστρέφω να την ξαναδιαβάσω, ως αναγνώστης πια. Τότε είναι που προκύπτουν αλλαγές, σβήνω κάποια κομμάτια, προσθέτω άλλα, την κουβαλάω μαζί μου και με παιδεύει και την παιδεύω, μέχρι να είμαι ευχαριστημένη από το αποτέλεσμα.
Το θέμα της εικονογράφησης είναι επίσης πολύ βασικό. Πώς δουλέψατε με την κυρία Βερούτσου; Υπήρξε κάτι στο οποίο δώσατε ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τη διάρκεια της συνεργασίας; Η συνεργασία μου με την κυρία Βερούτσου ήταν εξ αποστάσεως, όπως σχεδόν όλα αυτόν τον καιρό.. Οι εκδόσεις Διάπλαση αναλαμβάνουν την εικονογράφηση και στη συνέχεια μου στέλνουν δείγμα της δουλειάς. Οι εικόνες της κυρίας Βερούτσου με ενθουσίασαν από την πρώτη στιγμή και την εμπιστεύτηκα απόλυτα. Κατάφερε να εικονοποιήσει με ακρίβεια και ταυτόχρονα με φαντασία τις λέξεις της ιστορίας και είμαι πολύ χαρούμενη για τη συνεργασία αυτή. Μου άρεσαν πάρα πολύ οι τρεις σοφοί όταν τους είδα αποτυπωμένους στο χαρτί και με εξέπληξε ευχάριστα που είδα να ζωγραφίζει τις λεπτομέρειες που είχαν σημασία για μένα, όπως για παράδειγμα, μια κλωστή με μια χρυσόμυγα.
Ο Έλληνας αγοράζει βιβλία για τα παιδιά του; Ασχολείται ενεργά;
Από την εμπειρία μου στο σχολείο και ως μαμά μικρών παιδιών, θα πω πως ναι. Οι Έλληνες γονείς, ακόμα κι αν οι ίδιοι δεν διαβάζουν, αγοράζουν βιβλία για τα παιδιά τους. Αναγνωρίζουν την αξία του διαβάσματος και τα βιβλία αποτελούν μέρος της καθημερινής ρουτίνας της ελληνικής οικογένειας. Αυτό είναι ελπιδοφόρο. Το παιδί συνηθίζει την εικόνα της ανάγνωσης και έχει μεγάλες πιθανότητες να εξελιχθεί σε ενήλικα ανγνώστη. Μέχρι τώρα δεν έχει υπάρξει παιδικό δωμάτιο που να έχω επισκεφτεί χωρίς να έχει παιδική βιβλιοθήκη μέσα.
Πώς αντιμετωπίσατε την επίθεση της πανδημίας; Μελέτη, συγγραφή, σχεδιασμός των επόμενων κινήσεών σας σαν δημιουργός;
Τα lockdown δεν ήταν «τραυματικά» για τη δική μου οικογένεια. Έχουμε την τύχη να ζούμε δίπλα στον Υμηττό, οπότε η περίοδος εκείνη μας έδωσε την ευκαιρία να εξερευνήσουμε τα μονοπάτια του. Είναι δύσκολο να «κλειστείς» όταν έχεις μικρά παιδιά. Επίσης ήταν μια περίοδος με πολλή δουλειά για μένα. Έπρεπε να σχεδιάσω από την αρχή μαθήματα θεατρικής αγωγής με το δεδομένο της e-class και του webex. Έπρεπε να βρω τρόπους να γίνει ένα βιωματικό και διαδραστικό μάθημα, εξ αποστάσεως και μοναχικά… Προέκυψαν και κάποια μαθήματα θεατρικής αγωγής στην εκπαιδευτική τηλεόραση, που επίσης απαιτούσαν πολύ χρόνο προετοιμασίας. Στη συνέχεια συμμετείχα σε ένα διαγωνισμό συγγραφής παραμυθιού για εκπαιδευτικούς, στον οποίο μάλιστα η ιστορία μου κέρδισε το πρώτο βραβείο. Όπως καταλαβαίνετε, η πανδημία ήταν μάλλον μια δημιουργική περίοδος για μένα. Και μέσα σε όλα αυτά, παίξαμε πάρα πολύ με τα παιδιά μου και κάναμε πολλές πολλές κατασκευές, κουκλοθέατρο, θέατρο σκιών, βίντεο animation… Και τέλος, ξεκίνησα να γράφω και μια καινούρια ιστορία…
Ποια είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη συνεχή δουλειά σας, πίσω από όλα αυτά που κάνετε για να υπηρετείτε την τέχνη σας και τον πολιτισμό;
Κινητήρια δύναμη… Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ έτσι. Έχω την τύχη να κάνω μια δουλειά που μου αρέσει. Το να δουλεύω με παιδιά και μάλιστα σε ένα μάθημα που αφήνονται ελεύθερα να εκφραστούν με φαντασία, είναι για μένα κάτι που με κάνει να θέλω να μάθω ακόμα περισσότερα. Θα έλεγα ότι «η βενζίνη για να κινούμαι» είναι τα παιδικά γέλια και οι ιστορίες!
Κώστας Κούλης
Joomla Social by OrdaSoft!
