Συνέντευξη με τη συγγραφέα Ελένη Ανδρεάδη
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Άρθρα & Συνεντεύξεις
- Δημοσιεύθηκε : Σάββατο, 02 Φεβρουαρίου 2019 18:28
Είναι ένας εξαιρετικά καλλιεργημένος άνθρωπος, με σπουδές στα μεγαλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου. Η Ελένη Ανδρεάδη είναι όμως και μία ευαίσθητη γυναίκα, με ανησυχίες για το περιβάλλον και το μέλλον μας και αυτό φαίνεται στο πώς και πού αποφάσισε να διοχετεύσει την ενέργειά της και τις δεξιότητές της. Η σειρά παιδικών βιβλίων της «Πράκτορες του πλανήτη», η ΜΚΟ με το ίδιο όνομα και η σταυροφορία της για ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μόνο ως αξιέπαινη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Μητέρα και η ίδια, ξέρει από πρώτο χέρι ότι τα ζουζούνια μας δεν θα περάσουν καθόλου καλά στη Γη μας, αν συνεχίσουμε εμείς οι άνθρωποι να την κατακερματίζουμε μ’ αυτό τον ανίερο τρόπο. Συναντηθήκαμε στην παρουσίαση του πλέον πρόσφατου βιβλίου της στην Αθήνα, του «Πράκτορες του πλανήτη – Πιράνχας στη στεριά» και μιλήσαμε για τα παιδιά και το περιβάλλον, παρέα με τον Στέφανο Κολτσιδόπουλο, τον καταπληκτικό σκιτσογράφο των ιστοριών της. Θερμές ευχαριστίες στη Βάσω Σωτηρίου, η οποία φρόντισε να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.
Το βιογραφικό σας ζυγίζει περίπου είκοσι τόνους… (γελάει) Γράφετε παιδικά βιβλία. Το ερέθισμα ποιο ήταν; Η αφορμή ποια ήταν;
Ελένη Ανδρεάδη: Είχα ασχοληθεί πολύ στο εξωτερικό, όταν ήμουν ακόμα στο Λονδίνο, με την επικοινωνία των περιβαλλοντικών θεμάτων προς τους ενήλικες. Είχα εργαστεί γι’ αυτό το πράγμα και στο BBC και ήμουν σύμβουλος για το πώς μπορούμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο. Στα πλαίσια αυτού ήμουν και περιβαλλοντικός σύμβουλος σε ένα ντοκιμαντέρ που με έφερε σε επαφή με κάποια παιδιά στην Ινδία, τα οποία είχαν κάνει μία διαφημιστική καμπάνια για να «εξαλείψουν» την πλαστική σακούλα στην πόλη τους, η οποία ήταν και πολύ πετυχημένη. Κι έτσι κάπως γεννήθηκε η ιδέα ότι τα παιδιά όχι μόνο τα εκπαιδεύουμε – κάτι που είναι πολύ σημαντικό – για να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες, αλλά μπορούν, με πυρήνα την οικογένειά τους, να βοηθήσουν ώστε να υπάρξει ευαισθητοποίηση και των μεγαλύτερων. Όταν γύρισα στην Ελλάδα, το δεύτερο έναυσμα ήταν ο αδελφός μου, ο οποίος τότε ήταν πολύ μικρός, στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού… Ήθελα να φτιάξω ένα πρόγραμμα, να κάνω το θέμα αυτό διασκεδαστικό προς τα παιδιά. Ε, μετά δημιουργήθηκε η οργάνωση, γιατί το πρόγραμμα πήγε καλά πιλοτικά και μετά προέκυψαν και τα βιβλία.
Επειδή, αν δεν κάνω λάθος, βρίσκεστε ήδη στο τέταρτο βιβλίο…
Ελένη: Το τέταρτο αυτής της σειράς και το πέμπτο περιβαλλοντικό.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι τα βιβλία σας είναι Hi-Tech. Δεν αρκείστε στο να γράψετε μία ιστορία και να την εικονογραφήσετε. Έχετε τα QR σημεία, με το scan, που μπορούν τα παιδιά να ανατρέξουν στο διαδίκτυο και να διαβάσουν κι άλλα πράγματα… Πώς στήθηκε όλο αυτό; Πώς ήλθαν οι ιδέες, μια και τα σημερινά παιδιά είναι και αυτά Hi-Tech;
Ελένη: Ήταν μία συνολική προσέγγιση, όταν άρχισα να σκέφτομαι πώς να φτιάξουμε το βιβλίο. Ήθελα να έχει την αίσθηση ότι είναι ένα «πρακτορικό εγχειρίδιο», δηλαδή – και στο εικαστικό ακόμα – έχει φακέλους και τα λοιπά και ήθελα να έχει αυτό το στοιχείο της τεχνολογίας. Και είχα παρατηρήσει ότι τα βιβλία είχαν αυτά τα QR codes, για να διαβάζεται όλο το παραμύθι… Ήταν της μόδας να διαβάζει έτσι ο αναγνώστης… Το QR code χρησιμοποιείται για τόσα περισσότερα πράγματα… Και έτσι όπως το χρησιμοποιήσαμε ώστε να εμφανίζονται έξτρα στοιχεία, εικόνες, βίντεο, που είναι απαραίτητα να τα δεις για να καταλάβεις ένα βιβλίο… Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που ιντριγκάρει τα παιδιά, τους αρέσει… Το ότι υπάρχει και κάτι παραπάνω… και τα εξοικειώνει με την τεχνολογία. (σ.σ. Εκείνη τη στιγμή έρχεται προς το μέρος μας και ο Στέφανος Κολτσιδόπουλος) Θα πρέπει να σας πω ότι από την πρώτη συνάντηση που είχαμε με τον Στέφανο, αυτό το λέω και το ξαναλέω, είχαμε πραγματικά μία απίστευτη σύμπνοια απόψεων. Δεν είδα κάποιον άλλο εικονογράφο…
Εξαιρετική χημεία, έτσι;
Ελένη: Ναι, εξαιρετική χημεία.
Ελένη Ανδρεάδη: Είχα ασχοληθεί πολύ στο εξωτερικό, όταν ήμουν ακόμα στο Λονδίνο, με την επικοινωνία των περιβαλλοντικών θεμάτων προς τους ενήλικες. Είχα εργαστεί γι’ αυτό το πράγμα και στο BBC και ήμουν σύμβουλος για το πώς μπορούμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο. Στα πλαίσια αυτού ήμουν και περιβαλλοντικός σύμβουλος σε ένα ντοκιμαντέρ που με έφερε σε επαφή με κάποια παιδιά στην Ινδία, τα οποία είχαν κάνει μία διαφημιστική καμπάνια για να «εξαλείψουν» την πλαστική σακούλα στην πόλη τους, η οποία ήταν και πολύ πετυχημένη. Κι έτσι κάπως γεννήθηκε η ιδέα ότι τα παιδιά όχι μόνο τα εκπαιδεύουμε – κάτι που είναι πολύ σημαντικό – για να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες, αλλά μπορούν, με πυρήνα την οικογένειά τους, να βοηθήσουν ώστε να υπάρξει ευαισθητοποίηση και των μεγαλύτερων. Όταν γύρισα στην Ελλάδα, το δεύτερο έναυσμα ήταν ο αδελφός μου, ο οποίος τότε ήταν πολύ μικρός, στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού… Ήθελα να φτιάξω ένα πρόγραμμα, να κάνω το θέμα αυτό διασκεδαστικό προς τα παιδιά. Ε, μετά δημιουργήθηκε η οργάνωση, γιατί το πρόγραμμα πήγε καλά πιλοτικά και μετά προέκυψαν και τα βιβλία.
Επειδή, αν δεν κάνω λάθος, βρίσκεστε ήδη στο τέταρτο βιβλίο…
Ελένη: Το τέταρτο αυτής της σειράς και το πέμπτο περιβαλλοντικό.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι τα βιβλία σας είναι Hi-Tech. Δεν αρκείστε στο να γράψετε μία ιστορία και να την εικονογραφήσετε. Έχετε τα QR σημεία, με το scan, που μπορούν τα παιδιά να ανατρέξουν στο διαδίκτυο και να διαβάσουν κι άλλα πράγματα… Πώς στήθηκε όλο αυτό; Πώς ήλθαν οι ιδέες, μια και τα σημερινά παιδιά είναι και αυτά Hi-Tech;
Ελένη: Ήταν μία συνολική προσέγγιση, όταν άρχισα να σκέφτομαι πώς να φτιάξουμε το βιβλίο. Ήθελα να έχει την αίσθηση ότι είναι ένα «πρακτορικό εγχειρίδιο», δηλαδή – και στο εικαστικό ακόμα – έχει φακέλους και τα λοιπά και ήθελα να έχει αυτό το στοιχείο της τεχνολογίας. Και είχα παρατηρήσει ότι τα βιβλία είχαν αυτά τα QR codes, για να διαβάζεται όλο το παραμύθι… Ήταν της μόδας να διαβάζει έτσι ο αναγνώστης… Το QR code χρησιμοποιείται για τόσα περισσότερα πράγματα… Και έτσι όπως το χρησιμοποιήσαμε ώστε να εμφανίζονται έξτρα στοιχεία, εικόνες, βίντεο, που είναι απαραίτητα να τα δεις για να καταλάβεις ένα βιβλίο… Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που ιντριγκάρει τα παιδιά, τους αρέσει… Το ότι υπάρχει και κάτι παραπάνω… και τα εξοικειώνει με την τεχνολογία. (σ.σ. Εκείνη τη στιγμή έρχεται προς το μέρος μας και ο Στέφανος Κολτσιδόπουλος) Θα πρέπει να σας πω ότι από την πρώτη συνάντηση που είχαμε με τον Στέφανο, αυτό το λέω και το ξαναλέω, είχαμε πραγματικά μία απίστευτη σύμπνοια απόψεων. Δεν είδα κάποιον άλλο εικονογράφο…
Εξαιρετική χημεία, έτσι;
Ελένη: Ναι, εξαιρετική χημεία.
Στέφανος: Είναι δύσκολο αυτό… Έχει βέβαια input, αλλά είναι σε νορμάλ επίπεδο, που κι εγώ μαθαίνω κάποια πράγματα μέσα απ’ αυτό. Και είναι πολύ διασκεδαστική δουλειά. Δεν το βλέπεις καν ως δουλειά.
Επειδή είστε στο τέταρτο βιβλίο, αντιλαμβάνομαι ότι η ανταπόκριση είναι μεγάλη. Το παιδί είναι δύσκολος κριτής; Είναι δύσκολος αναγνώστης;
Ελένη: Το ακούω κι εγώ συχνά. Θεωρώ ότι τα παιδιά είναι δύσκολα από την άποψη ότι δεν θα προσποιηθούν. Αν κάτι δεν τους αρέσει, δεν υπάρχει περίπτωση να κάτσουν να καταπιεστούν. Εμείς οι ενήλικες αρχίζουμε να διαβάζουμε ένα βιβλίο και μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά θα καταπιεστούμε (γελάει) να το τελειώσουμε. Τα παιδιά, από αυτή την άποψη, έχουν μία ειλικρίνεια, η οποία είναι και πολύ φρέσκια και μου αρέσει. Θεωρώ ότι είναι δική μας υποχρέωση να προσπαθήσουμε να τα τραβήξουμε τα παιδιά. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε και σ’ αυτό παίζουν ρόλο η συνολική ιδέα, ο τρόπος γραφής και η χρήση του χιούμορ – τουλάχιστον για τα δικά μας βιβλία. Φυσικά είναι και τα φοβερά σκίτσα του Στέφανου. Έχουμε προσπαθήσει να φτιάξουμε κάτι που σε κάθε σελίδα δεν θα θέλει να το αφήσει το παιδί. Το οποίο είναι και ιδιαίτερα βασικό όταν μιλάς για ένα εκπαιδευτικό βιβλίο. Γιατί έχει παρά πολλή εκπαιδευτική πληροφορία και αυτή ήταν και είναι πάντα η πρόκληση. Το πώς επικοινωνείς και περίπλοκα πράγματα, όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά κρατώντας και το βιβλίο διασκεδαστικό, γιατί έχει να συναγωνιστεί και το αμιγώς διασκεδαστικό βιβλίο, έτσι; Χαίρομαι πολύ που έχει τόσο καλή ανταπόκριση αυτή η σειρά.
Όσον αφορά τον τρόπο δουλειάς… Όταν μαζεύεστε με τον Στέφανο… Το διαβάζεις πρώτα, κάνεις κάποια σχόλια και μετά συζητάτε… Στέλνεις κάποιο δείγμα… Πώς ακριβώς δουλεύετε;
Στέφανος: Συνήθως παίρνω το κείμενο από την Ελένη και βλέπω ποια σημεία του κειμένου μπορούν να οπτικοποιηθούν καλύτερα. Τι θα είναι πιο διασκεδαστικό για τα παιδιά, τι θα είναι πιο ενδιαφέρον σαν σύνθεση… Κάνω κάποια προσχέδια… Παλιά τα έστελνα στην Ελένη για έγκριση, τώρα δεν τα στέλνω καν! (γέλια) Απλά τα κάνω και ελπίζω να της κάνουν…
Ελένη: Όταν είναι απλά μια ιδέα η ιστορία στο μυαλό μου, κάνω μία πρώτη συζήτηση με τον Στέφανο, γιατί είναι πολύ σημαντική και η δική του συμβολή. Ας πούμε, στο τρίτο βιβλίο, με «Τα τέρατα των ωκεανών», είχαμε κάνει μια συζήτηση στην αρχή ακόμα, για το πώς αυτά θα οπτικοποιηθούν, κάτι που έχει μεγάλη σημασία για την πλοκή και το πώς θα το ερμηνεύσω μετά στο κείμενο. Πριν ακολουθήσει η λεπτομερειακή δουλειά, έχουμε κάνει και μια συζήτηση.
Η επόμενη περιπέτεια ετοιμάζεται;
Ελένη: (γελάει) Η επόμενη περιπέτεια… Είναι ακόμα στα σκαριά, δεν έχουμε αποφασίσει. Είμαι σίγουρη ότι θα ξανασυνεργαστούμε. Αλλά λόγω και των προσωπικών μου υποχρεώσεων, δεν ξέρω πότε θα είναι έτοιμο…
Σκέφτεσαι (σ.σ. ο πληθυντικός έχει πάρει περίπατο και ευχαριστούμε πολύ τους συνομιλητές μας γι’ αυτό) καθόλου, πέρα από τα αυτά τα βιβλία με το υπέροχο μήνυμα για τα παιδιά, να κάνεις και βιβλία για μεγάλους;
Ελένη: Περιβαλλοντικό;
Ή με κάποιο άλλο θέμα. Δεν ξέρω…
Ελένη: Το πρώτο βιβλίο που είχα γράψει, το οποίο δεν έχω εκδώσει ποτέ, ήταν για ενήλικες. Και ήταν σαν σχολείο για μένα, γιατί είμαι τελείως αυτοδίδακτη σαν συγγραφέας. Πήρα ένα μάθημα δημιουργικής γραφής στο πανεπιστήμιο αλλά αυτό ήταν. Όπως νομίζω ότι είναι αυτοδίδακτοι και οι περισσότεροι συγγραφείς. Το έγραφα επτά χρόνια, το άλλαξα πόσες φορές… Μου αρέσει. Το βιβλίο μου «Ο Τζάστιν Γκρέι και οι φύλακες της Γης» είναι αμιγώς κείμενο, δεν έχει κάποια εικονογράφηση. Μου αρέσει πολύ. Δεν αποκλείω να κάνω κάτι και για ενήλικες. Αυτή τη στιγμή διασκεδάζω πολύ με τα βιβλία για τα παιδιά. Ίσως όμως γράψω και ένα μυθιστόρημα.
Να ανεβεί σαν παράσταση αυτό το πρακτοριλίκι, θα σας άρεσε σαν ιδέα;
Ελένη: Παρά πολύ! Το έχουμε σκεφτεί κατά καιρούς. Αν βρίσκαμε την κατάλληλη θεατρική ομάδα, θα ήταν πολύ ωραίο. Το έχω παρακολουθήσει πολύ σε σχολεία που πηγαίνω. Έχει και πολύ διάλογο. Θα μπορούσε να γίνει μια ωραία παράσταση.
Κώστας Κούλης
Επειδή είστε στο τέταρτο βιβλίο, αντιλαμβάνομαι ότι η ανταπόκριση είναι μεγάλη. Το παιδί είναι δύσκολος κριτής; Είναι δύσκολος αναγνώστης;
Ελένη: Το ακούω κι εγώ συχνά. Θεωρώ ότι τα παιδιά είναι δύσκολα από την άποψη ότι δεν θα προσποιηθούν. Αν κάτι δεν τους αρέσει, δεν υπάρχει περίπτωση να κάτσουν να καταπιεστούν. Εμείς οι ενήλικες αρχίζουμε να διαβάζουμε ένα βιβλίο και μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά θα καταπιεστούμε (γελάει) να το τελειώσουμε. Τα παιδιά, από αυτή την άποψη, έχουν μία ειλικρίνεια, η οποία είναι και πολύ φρέσκια και μου αρέσει. Θεωρώ ότι είναι δική μας υποχρέωση να προσπαθήσουμε να τα τραβήξουμε τα παιδιά. Και αυτό προσπαθούμε να κάνουμε και σ’ αυτό παίζουν ρόλο η συνολική ιδέα, ο τρόπος γραφής και η χρήση του χιούμορ – τουλάχιστον για τα δικά μας βιβλία. Φυσικά είναι και τα φοβερά σκίτσα του Στέφανου. Έχουμε προσπαθήσει να φτιάξουμε κάτι που σε κάθε σελίδα δεν θα θέλει να το αφήσει το παιδί. Το οποίο είναι και ιδιαίτερα βασικό όταν μιλάς για ένα εκπαιδευτικό βιβλίο. Γιατί έχει παρά πολλή εκπαιδευτική πληροφορία και αυτή ήταν και είναι πάντα η πρόκληση. Το πώς επικοινωνείς και περίπλοκα πράγματα, όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά κρατώντας και το βιβλίο διασκεδαστικό, γιατί έχει να συναγωνιστεί και το αμιγώς διασκεδαστικό βιβλίο, έτσι; Χαίρομαι πολύ που έχει τόσο καλή ανταπόκριση αυτή η σειρά.
Όσον αφορά τον τρόπο δουλειάς… Όταν μαζεύεστε με τον Στέφανο… Το διαβάζεις πρώτα, κάνεις κάποια σχόλια και μετά συζητάτε… Στέλνεις κάποιο δείγμα… Πώς ακριβώς δουλεύετε;
Στέφανος: Συνήθως παίρνω το κείμενο από την Ελένη και βλέπω ποια σημεία του κειμένου μπορούν να οπτικοποιηθούν καλύτερα. Τι θα είναι πιο διασκεδαστικό για τα παιδιά, τι θα είναι πιο ενδιαφέρον σαν σύνθεση… Κάνω κάποια προσχέδια… Παλιά τα έστελνα στην Ελένη για έγκριση, τώρα δεν τα στέλνω καν! (γέλια) Απλά τα κάνω και ελπίζω να της κάνουν…
Ελένη: Όταν είναι απλά μια ιδέα η ιστορία στο μυαλό μου, κάνω μία πρώτη συζήτηση με τον Στέφανο, γιατί είναι πολύ σημαντική και η δική του συμβολή. Ας πούμε, στο τρίτο βιβλίο, με «Τα τέρατα των ωκεανών», είχαμε κάνει μια συζήτηση στην αρχή ακόμα, για το πώς αυτά θα οπτικοποιηθούν, κάτι που έχει μεγάλη σημασία για την πλοκή και το πώς θα το ερμηνεύσω μετά στο κείμενο. Πριν ακολουθήσει η λεπτομερειακή δουλειά, έχουμε κάνει και μια συζήτηση.
Η επόμενη περιπέτεια ετοιμάζεται;
Ελένη: (γελάει) Η επόμενη περιπέτεια… Είναι ακόμα στα σκαριά, δεν έχουμε αποφασίσει. Είμαι σίγουρη ότι θα ξανασυνεργαστούμε. Αλλά λόγω και των προσωπικών μου υποχρεώσεων, δεν ξέρω πότε θα είναι έτοιμο…
Σκέφτεσαι (σ.σ. ο πληθυντικός έχει πάρει περίπατο και ευχαριστούμε πολύ τους συνομιλητές μας γι’ αυτό) καθόλου, πέρα από τα αυτά τα βιβλία με το υπέροχο μήνυμα για τα παιδιά, να κάνεις και βιβλία για μεγάλους;
Ελένη: Περιβαλλοντικό;
Ή με κάποιο άλλο θέμα. Δεν ξέρω…
Ελένη: Το πρώτο βιβλίο που είχα γράψει, το οποίο δεν έχω εκδώσει ποτέ, ήταν για ενήλικες. Και ήταν σαν σχολείο για μένα, γιατί είμαι τελείως αυτοδίδακτη σαν συγγραφέας. Πήρα ένα μάθημα δημιουργικής γραφής στο πανεπιστήμιο αλλά αυτό ήταν. Όπως νομίζω ότι είναι αυτοδίδακτοι και οι περισσότεροι συγγραφείς. Το έγραφα επτά χρόνια, το άλλαξα πόσες φορές… Μου αρέσει. Το βιβλίο μου «Ο Τζάστιν Γκρέι και οι φύλακες της Γης» είναι αμιγώς κείμενο, δεν έχει κάποια εικονογράφηση. Μου αρέσει πολύ. Δεν αποκλείω να κάνω κάτι και για ενήλικες. Αυτή τη στιγμή διασκεδάζω πολύ με τα βιβλία για τα παιδιά. Ίσως όμως γράψω και ένα μυθιστόρημα.
Να ανεβεί σαν παράσταση αυτό το πρακτοριλίκι, θα σας άρεσε σαν ιδέα;
Ελένη: Παρά πολύ! Το έχουμε σκεφτεί κατά καιρούς. Αν βρίσκαμε την κατάλληλη θεατρική ομάδα, θα ήταν πολύ ωραίο. Το έχω παρακολουθήσει πολύ σε σχολεία που πηγαίνω. Έχει και πολύ διάλογο. Θα μπορούσε να γίνει μια ωραία παράσταση.
Κώστας Κούλης
