Στάθης Νικολαΐδης - Η συνέντευξη
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Άρθρα & Συνεντεύξεις
- Δημοσιεύθηκε : Παρασκευή, 17 Δεκεμβρίου 2021 16:39
Το δεύτερο βιβλίο του Στάθη Νικολαΐδη, «Κωνσταντινούπολη Θυμάμαι & Γεύομαι» είναι ένα θαυμαστό μίγμα αφήγησης, συγκίνησης, εικόνων και γεύσεων. Και συνταγών! Είναι όλα αυτά τα περίτεχνα εδέσματα που κατασκεύαζε η μητέρα του και χαίρονταν και απολάμβαναν όλοι οι φίλοι τους. Είναι η παρακαταθήκη μίας εποχής που δυστυχώς δεν θα ξαναγυρίσει, αλλά ευτυχώς πάντα θα πασπαλίζει γλυκά τη ζωή μας σήμερα. Και ο Στάθης ζει! Αναπνέει, ελπίζει, δημιουργεί και συνεχίζει να το κάνει. Γιατί του δίνει χαρά. Γιατί το κάνει με περισσή ομορφιά. Και γιατί το αγαπά. Ο ηθοποιός, ο διευθυντής παραγωγής, ο συγγραφέας, ο άνθρωπος. Όλοι οι ρόλοι, όλα τα μοτίβα, όλες οι συνισταμένες. Ένα βιβλίο για όλους εμάς και όσους αγαπάμε. Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Σοφία Δερέ, η οποία φρόντισε να πραγματοποιηθεί αυτή η συνέντευξη.
Δεύτερο βιβλίο… Για την Κωνσταντινούπολη. «Θυμάμαι & γεύομαι».
Ακριβώς. Δεύτερο βιβλίο. Αλλά ένα ιδιαίτερο βιβλίο, που ξεκίνησα πριν δώδεκα χρόνια να το γράφω. Το έγραψα, το έστησα, πρόσθεσα–αφαίρεσα πολλά, αλλά είχα γνώμονα και μέντορα τη μητέρα μου. Διότι οι συνταγές της μητέρας μου με καθοδήγησαν και σκέφτηκα να καταγράψω, από το ’59, που πήγα στο δημοτικό, μέχρι και το ’74 που έφυγα απ’ την Πόλη, τη ζωή μας, των Κωνσταντινουπολιτών, εκεί. Τα ήθη, τα έθιμα, Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι, Απόκριες και επειδή σε κάθε συνάθροιση των Κωνσταντινουπολιτών εκεί, πάντοτε η μητέρα μου έφτιαχνε κάτι. Τη λάτρευε την κουζίνα! Η μητέρα μου είχε παντρέψει την Πολίτικη κουζίνα με δικές της συνταγές και μάλιστα είχε δώσει και δικές της ονομασίες. Έτσι λοιπόν σκέφτηκα να γράψω όλη μας την πορεία και τη ζωή εκεί, τα μαθητικά μου χρόνια, τα εφηβικά μου χρόνια και μέσα από όλη αυτή την αφήγηση να βάλω και τις σαράντα οκτώ συνταγές που τις τύπωσα όπως ήταν στο βιβλίο της το καψαλισμένο, με τις ρίγες, με τα καλλιτεχνικά χειρόγραφα γράμματά της… Και έτσι προσπάθησα να το αποδώσω.
Αυτή η διαδρομή, μέσα από τις γεύσεις και τις συνταγές της μητέρας σου, να υποθέσω ότι ήταν και πολύ συγκινητική, όσο δημιουργούσες το βιβλίο.
Όχι μόνο ήταν συγκινητική… Ακόμα και τώρα, που διαβάζω-ρίχνω καμιά ματιά στο βιβλίο μου, πάντα συγκινούμαι. Διότι θέλησα να αγγίξω και τη συγγραφική μου ιδιότητα… Το ίδιο συγκινούμαι με το πρώτο μου βιβλίο, το ίδιο συγκινήθηκα και με αυτό και για κάτι άλλο που μελλοντικά ίσως βγει, πάλι υπάρχει συγκίνηση. Θέλω πάντοτε κάτι ζωντανό να αναφέρω και ειδικά αυτό το βιβλίο… Όλες αυτές οι μνήμες που ήλθαν στο μυαλό μου, διότι με τη θύμηση του μυαλού μου κατέγραψα και προσπάθησα να δώσω μία ροή στο βιβλίο μου… Όλα αυτά που έζησα με τη μητέρα μου γνώμονα, με τον πατέρα μου, σε μία κοινωνία που ήμασταν δύο φορές Έλληνες και το τονίζω αυτό το πράγμα, διότι ήμασταν μέσα στην Τουρκιά, κρατώντας το λάβαρο του Έλληνα και του Ρωμιού. Αυτό δεν ήταν εύκολη υπόθεση.
Έχεις δοκιμάσει όλες τις συνταγές που αναγράφεις στο βιβλίο σου;
Όχι μόνο τις έχω δοκιμάσει, τις έχω μαγειρέψει κιόλας! Δεν είμαι ο θεατής των συνταγών, αλλά και ο εκτελεστής αυτών. Λατρεύω τη μαγειρική, μαγειρεύω πολύ ωραία, αλλά αν μαγείρευα κάθε μέρα αυτές τις συνταγές, η χοληστερίνη θα πήγαινε στο πεντακόσια! (γέλια)
Ποιες είναι οι πιο αγαπημένες σου;
Κοίταξε, θα πρέπει να τονίσω εδώ πως δεν είναι βιβλίο μαγειρικής. Παρεμπιπτόντως θέλησα να δώσω αυτή την πρωτοτυπία, γι’ αυτό και δεν έβαλα φωτογραφίες των φαγητών. Δεν θέλησα να γίνω ένας άλλος Μαμαλάκης και μια άλλη Βέφα. Θέλησα να δώσω αυτό το κράμα των συγκινήσεων, μέσα από τα αρώματα και τις γεύσεις της Κωνσταντινουπολίτικης κουζίνας. Να τηρήσω την ισορροπία μεταξύ κειμένου και συνταγών.
Μέσα σε αυτό το σύνολο όμως, υπάρχουν κάποιες αγαπημένες σου, όλα αυτά τα χρόνια;
Θα ξεχωρίσω δύο συνταγές, που είναι παρά πολύ δύσκολες να φτιάξεις. Η μία είναι τα σκουμπριά ντολμά, που θυμάμαι ότι η μητέρα μου έβγαζε το κόκαλο από το σκουμπρί, χωρίς καν να το ανοίξει! Και μετά το γέμιζε και το τηγάνιζε. Παρά πολύ βαρύ φαγητό, υπέροχο στη γεύση! Θυμάμαι ότι το έκανε σημαδιακά στα σαράντα του πεθερού της, προς τιμήν του, που ήταν καλοφαγάς και μάλιστα είχε φτιάξει σαράντα σκουμπριά, που καταλαβαίνεις τι κόπο είχε. Η άλλη συνταγή ήταν… Θυμάμαι όταν επέστρεφα από τη Θεολογική Σχολή κάθε Κυριακή, μου έφτιαχνε σπλήνα ντολμά. Ίσως στην Ελλάδα να την έχουν λίγο παρεξηγημένη τη σπλήνα. Αλλά όλη αυτή η διαδικασία – ήθελε μιάμιση μέρα να φτιαχτεί – οδηγούσε σε έναν υπέροχο μεζέ, ένα υπέροχο φαγητό.
Έχεις πει σε συνεντεύξεις σου ότι από τότε που έφυγες από την Πόλη, δεν την ξανά-επισκέφθηκες…
Έφυγα στις 27 Μαΐου 1974, στις έξι με επτά το απόγευμα… Το εισιτήριο για το κρουαζιερόπλοιο ήταν δώρο ενός μεγάλου εφοπλιστή, στου οποίου την εταιρεία εργαζόμουν. Όταν πέρασα μπροστά από την Αγιά Σοφιά, η συγκίνησή ήταν ανυπέρβλητη. Και ακόμη τώρα που το λέω, συγκινούμαι. Επιλογή μου λοιπόν ήταν να μην ξαναπάω, διότι ήθελα, θέλω και θα θέλω, όσο ζω, να κρατήσω την Κωνσταντινούπολη όπως τη γνώρισα, όπως την έζησα. Ίσως να ακουστεί παράξενο αυτό που θα πω, αλλά για μένα ήταν, είναι και θα είναι ελληνική η Κωνσταντινούπολη! Όλες αυτές οι μετατροπές την έχουν κάνει μία πόλη άλλη από αυτή που γνώρισα και έζησα. Και νομίζω πως είναι αναφαίρετο δικαίωμά μου να βλέπω την Πόλη όπως την έζησα και όπως θα ήθελα να τη θυμάμαι.
Σε αυτό σου το βιβλίο συνεργάζεσαι με έναν άλλο εκδοτικό οίκο.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στις Εκδόσεις Δερέ και προσωπικά στη Σοφία Δερέ. Αυτή η γυναίκα ήταν στηλοβάτις. Είχα μία μεγάλη απογοήτευση από την προηγούμενη συνεργασία… Ήλθα σε επικοινωνία με τη Σοφία Δερέ. Από τα τέλη Σεπτεμβρίου μέχρι τις 19 Απριλίου δουλεύαμε πέντε κι έξι ώρες καθημερινά, με την κυρία Δερέ. Στήσαμε και ξεστήσαμε το βιβλίο πολλές φορές. Την ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε. Πάνω απ’ όλα είμαστε φίλοι και μετά συνεργάτες. Η συνεργασία είναι άψογη σε όλα τα επίπεδα. Το ήθος και η ευγένειά της είναι το κάτι άλλο! Το βιβλίο ήδη βρίσκεται στη δεύτερη έκδοση και νομίζω πως σύντομα θα πάμε και στην τρίτη.
Αυτό που κάνει το βιβλίο να έχει τέτοια ζήτηση… Τι είναι, κατά τη γνώμη σου;
Από τότε που κυκλοφόρησε το βιβλίο, όλοι μα όλοι έχουν κάτι θετικό να πουν. Η συγκίνηση που υπάρχει μέσα στο βιβλίο, η παιδικότητα που θέλησα να δώσω, ένα χιούμορ – γιατί η ζωή μας χωρίς χιούμορ είναι ένα τίποτα – έδωσαν βαρύτητα στην αφήγηση, συν οι συνταγές… Όλη αυτή η εξιστόρηση, όλη αυτή η αφήγηση συγκίνησε τους Κωνσταντινουπολίτες, αλλά και τους Έλληνες εδώ. Διαβάζοντας αυτή την κινηματογραφική αφήγηση, συγκινήθηκαν. Γιατί ξεκινάω την αφήγηση από τη στιγμή που πήγα, με μια πολύ ωραία χωρίστρα (γέλια) στο δημοτικό και φθάνω μέχρι τη στιγμή που αποχαιρετώ την Αγιά Σοφιά. Στη γραφή μου δεν θέλω να είμαι δήθεν. Θέλω να είμαι αληθινός. Και με μεγάλη μου χαρά και μέσα σε δύο μήνες, το βιβλίο μου έχει φτάσει στο Los Angeles, στη Μελβούρνη, στην Ιρλανδία, στην Αυστρία, στη Φρανκφούρτη, στην Κύπρο. Αυτό για μένα είναι το μεγαλύτερο δώρο. Κάποιο είναι ευτυχισμένοι όταν πιάσουν το λαχείο. Εγώ είμαι ευτυχής όταν ακούω αυτά τα σχόλια. Για μένα είναι Θείο δώρο και νομίζω ότι δεν ξεπληρώνεται με τίποτα.
Ο πολιτισμός δέχτηκε ένα μεγάλο χτύπημα, λόγω της πανδημίας. Όταν με το καλό ελευθερωθούμε εντελώς, σκέφτεσαι να κάνεις παρουσίαση του βιβλίου σου με φυσική παρουσία;
Πάντοτε μία παρουσίαση βιβλίου είναι επιθυμητή. Στο προηγούμενο βιβλίο μου έκανα δύο παρουσιάσεις στην Αθήνα και μία στη Θεσσαλονίκη και τις προετοίμαζα δυόμισι με τρεις μήνες πριν. Μία απλή παρουσίαση δεν ενδιαφέρει κανέναν. Οι παρουσιάσεις που έκανα ήταν με γνωστούς φίλους μου, ηθοποιούς και τραγουδιστές και προσπάθησα μέσα από αποσπάσματα του βιβλίου μου και μουσικά κομμάτια να κάνω μία θεατρική παράσταση που θα κάνει κλικ σε αυτόν που θα ‘ρθει. Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο πάλι, νομίζω πως θέλουμε έναν χρόνο και. Ίδωμεν. Η κυρία Δερέ βέβαια κινήθηκε πολύ έξυπνα και το βιβλίο μου πηγαίνει παντού μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο. Ακόμα και αν ο αγοραστής ζητά το βιβλίο να είναι υπογεγραμμένο και με αφιέρωση.
Τι σε κάνει να συνεχίζεις να δημιουργείς; Ποια είναι αυτή η φλόγα;
Όσο ζω θα δημιουργώ, μέχρι την τελευταία μου πνοή. Γιατί το να σκέφτεσαι, να δημιουργείς, να ελπίζεις, είναι οξυγόνο. Αν λοιπόν κλείσω τη στρόφιγγα του οξυγόνου, θα πρέπει να πεθάνω. Δεν κρύβω τα χρόνια μου, αλλά αισθάνομαι πάντα ότι είμαι έφηβος και ότι θα δημιουργήσω. Και έχω πολλά στο μυαλό μου. Και γι’ αυτό το βιβλίο. Αλίμονο να πει κάποιος ότι δεν θέλει να δημιουργήσει άλλο και ότι περιμένει τον θάνατο. Είναι τραγικό!
Κώστας Κούλης
Joomla Social by OrdaSoft!
